FADL BİN ABBÂS ER-RÂ2Î

Hadîs âlimi. Râvileriyle berâber yüzbin hadîs-i şerifi ezberden bilirdi. Künyesi Ebû Bekir olan Fadl bin Abbâs er-Râzfye, Mervezî de denildi. Fadlek ve Sâig lakâblanyla tanındı. Çeşitli şehirlere seyahat eden bu mtibârek zât, 270 (m. 883) yılında Bağdad’da vefât etti. Hadîs-i şerîf öğrenip, ilim tahsil etmek için Bağdad, Mekke ve Mısır’ın çeşitli şehirlerine seyahat eden Fadlek, Abdân ve Ma’- mer gibi muhaddislerin yakın arkadaşları arasındaydı. İlim öğrenmek için çok uğraşıp, gayret gösteren Fadl bin Abbâs, başta Muhammed bin Mihrân olmak üzere, Hârun bin Hâlid er-Râzî, Sehl bin Osman el-Askerî, Herebe bin Hâlid, Kuteybe bin Sa’ îd, Ahmed bin Abdeh, Ebû Kâmil Fudayl bin Haşan, îsâ bin Mûsâ Kâlûn, Abdülazîz bin. Abdullah el-Evsî, Ümeyye bin Bistâm, Abdülmü’min bin Ali ez-Zaiferânî er-Râzî, Şeybân bin Fürûh, îshâk bin Râhaveyh, Ebû Tâhir bin Serh, Heysem bin Yemân, Ebû Bişr, îsme bin Fadl Nişâbûrî, Muhammed bin Amr er-Râzî ve daha birçok âlimden ilim öğrenip hadîs-i şerif rivâyet etti. Bağdad’a yerleşip vefâtma kadar orada ikâmet eden Ebû Bekir Fadl bin Abbâs er-Râzî, hadîs-i şerifleri inceden üıceye, tetkik eder, usûlüne uymayan ve râvileri hakkında tam bir kanâata varamadığı hadîs-i şerifleri aslâ rivâyet etmezdi. Bu durumu kendisinin ‘‘tbn-i Humeyd’den elli bin hadîs öğrendim, onlardan bir tanesüıi bile nakletmedim” sözleri açık bir şekilde ifâde etmektedir. Bu söz, Fadlek’in hadîs tetkikindeki ciddiyetini ve Islâm ulemâsının hadîs-i şerifleri rivâyet ederken gösterdikleri itinayı çok güzel anlatmaktadır. ilmin yayılması için, elinden gelen gayreti gösteren Fadl bin Abbâs, diğer Islâm âlimleri gibi pekçok talebe yetiştirdi. Hamaveyh bin Yûnus, Sâlih bin Ahmed, Muhammed bin Hâlid ed-Devrî, Ebû Abdullah Muhammed bin Ahmed bin Sehl er-Rukanî, Abdurrahman bin Haşan, Ebû Nuaym Abdülmelik bin Adiyy el-Cürcânî, Muhammed bin Ca’fer el-Haritî, Muhammed bin Ca’fer el-Eş’arî, Ebû Zur’a, Ebû Hatem, Ebû Kureyş, Muhammed bin Cuma el-Fehistânî, Muhammed bin Ca’fer bin Yezîd el-Mutırî, Ebû Avâne Ya’kûb bin Ishak el-Isferâyînî, Ebü’l-Hasan Ali bin Ebî Tâlib el-Esterebâdî, Şuayb bin tbrâhim el-Beyhekî, Ali bin Rüstem gibi âlimler Fadl bin Abbâs’m en meşhûr talebeleri arasındaydı. Fadl bin Abbâs’m üstünlüğünü dile getiren âlimlerden ed-Dâbî Haşan el-Fâtih, “sika ve güvenilir”, Şuayb bin tbrâhim “O asrının imâmı idi. Ben O’ndan hadîs-i şerîf rivâyet ettim”, Haüb-i Bağdâdî “O, sika ve hâfızdı” demektedir.