PUŞKİN

(Aleksandr Sergeyeviç), rus ya. zar (Moskova 1799 – Petersburg 1837). Avrupa kültüründen hoşlanan eski bir soylu ailenin çocüğüydu. Bu aile içinde mutlu bir çocukluk yaşadı. Büyük Petro’nun “zenci”si Annibal’ın torunu olan annesi tuhaf bir kadındı; coşkulu ve taşkın mizacı ona çekti. Altı yılını geçirdiği yeni Tsârs- koye Selo lisesi’nde edebiyat kûrallarını öğrenmeye çalıştı ve taklit yapıtlar olan ilk denemeleri biçimsel nitelikleriyle şaşkınlık uyandırdı. Derjavin ve Jukovskiy, şiirlerinin akıcılığına hayran kaldılar ve Puş- kin daha yirmi iki yaşında açık saçık şiirler, epigramlar, kuralları hiçe saymasıyla unutulmazlık kazanan ulusal esinli bir öykü (Ruslan i Ljudmila, 1817-1820), Voltai- re tarzında parodi bir şiir (Gavriliada, 1821) yazdı. Memur olarak Dışişleri bakanlığına girdi, sürdüğü monden, sefih, saldırgan yaşam idari bir sürgüne yol açtı: Kafkasya ve Kırım’da geçirdiği bu yararlı kesinti (1820-1824) sırasında, bölgenin güzelliğini keşfetti, Scott ve Byron’ı okudu, Kafkas* mahkûmu (Kavkazski plennik [1821]) ve Bahçesaray* çeşmesi (Bahçisarayskiy Fontan [1824]) adlı iki hikâye yazdı. Yeni bir çılgınlıktan sonra 1824’te, Pskov yakınındaki Mihailovskoye aile mülkünde gözetim altına alındı. Bu iki yalnızlık yılı boyunca, rus toprağının kaynaklarından yeni bir güç kazanarak Boris* Godunov ve Yevgeniy* Oneg’ın adlı iki başyapıt üzerinde çalıştı. Bu talihsizlik Puşkin’i, dekabristlerle birlikte tehlikeye atılmaktan kurtardı ve yaşamında bir dönüm noktasına yol açtı; yeni çar Nikolay I onu himayesine aldı ve Puşkin toplumda büyük bir saygınlık kazandı. Daha ciddi bir esinle çalışıyor, “kumarcı kafiye”nin yerini’ derin düşünceler alıyordu. Arap Petra Velikogo (Büyük Petro’nun zencisi [1827]) adlı mensur bir hikâye, ardından bir çırpıda Poltava (1828) adlı ulusal esinli bir şiir yazdı. Otuz yaşındayken on altı yaşında bir güzel olan Nataliya Gonçaro- va ile evlenmek istedi ve 1831’de evlen-‘ di. Zamanını dingin Mihailovskoye inzivası ve hareketli saray yaşamı arasında paylaştırdı. Nataliya sarayda karşılaştığı kimselerin gözünü kamaştırıyordu ve çar, genç çiftin saray balolarında yer almaları için yazarı sarayda görevlendirdi. Tunç*
Süvari (Myednıyvsadnik [1833]) dışında şiir esini kurumakla birlikte, bu yıllar verimli yıllardı; aylıklı memur olarak bir Büyük Petro tarihi hazırladı; Byelkin’in hikâyeleri (Povesti Belkina [1831]), Dubrovski (Dub- rovskiy [1832]) ve Maça* kızı (Pikovaya Dama [1834]) adlı yapıtlarını yayımladı, Pu’gaçev isyanının tarihi’ne (İstoriya Puga- çova) çalıştı ve bu çalışma Yüzbaşının* kızı’rv (Kapitanskaya doçka [1836]) yazmasına yol açtı. Ancak, gerçekte özgürlükten yoksundu ve son yapıtları (Sevremen- nik dergisinde yayımlanan Kamenniy gost), hoppa Nataliya’nın isteklerinden ve Çarın baskılarından doğan büyük gerginlikler içinde yazıldı. Baron Heeckerenfin evlatlığa kabul ettiği ve Nataliya’nın gönlünü çelmeye çalışan Georges d’Anthâs adlı genç bir Fransız’ın kışkırtmaları karşısında Puşkin alınganlık ve öfkeye kapılarak 27 ocak 1837’de bu gençle düello etti ve karlar içine yığıldı. Rus yazarlarını