İSTİHBARAT

çoğl. i. (ar. haber > istihbar’ dan istihbarat). Haberler, yeni öğrenilen bilgiler: Alınan son istihbarata göre yeni olaylar olmuş. || Haber alma, bilgi toplama: İstihbarat servisi. || İstihbarat dairesi, haber alma dairesi. — Ask. Savaşta düşmanın durumu, amacı ve niyeti ile savaşılacak arazinin iklim ve meteoroloji durumları hakkında elde edilecek bilgileri değerlendirerek kullanılacak hale getirme. (Bk. ansİkl.) || İstihbarat ceridesi, bir askerî birliğin istihbarat şubesi tarafından yapılan çeşitli istihbarat çalışmaları hakkında tutulan günlük kayıtlar. (İstihbarat ceridesi kronolojik sıraya göre tutulduğundan yeni haberlerin eski bilgilerle karşılaştırılarak değerlendirilmesinde yararlı ol?.*). II İstihbarat çarkı, istihbarat subayının, görevlerini başarabilmek için uyguladığı sürekli ve periyodik işlem. (Bk. ansİkl.) || İstihbarat durum muhakemesi, savaş sırasında harekât bölgesinin ve düşmanın durumu ile yeteneklerinin mantıkî bir sıra içinde incelenmesi. || İstihbarat haritası, bir kumandanlığın istihbarat şube veya kısmında toplanan bilgilerin düzenli bir şekilde işlendiği harita. (Üzerine özel işaretlerle düşman hakkında elde edilen çeşitli bilgiler işlenen bu harita, düşmanın durumunun topluca ve bir bakışta gözden geçirilmesinde yararlı olur.) || İstihbarat hizmeti, istihbarat teşkilâtının, kumandanlıklarının istihbarat şube veya kısımlarının bu konu ile ilgili olarak yaptıkları hizmetlerin tümü. || İstihbarat raporu, bir kumandanlığın istihbarat şube veya kısmı tarafından, belli bir süre içinde toplanan, değerlendirilen ve yorumlanan askerî bilgileri özetleyen rapor. (Bu rapora istihbarat haritası veya krokisi eklenerek düşmanın durumunun daha iyi bilinmesi sağlanır.) || İstihbarat subayı, savaşta düşmanın durumu, hareket alanı, hava ve arazi durumuna ait çeşitli haberleri toplayıp değerlendirerek istihbarat haline getiren karargâh subayı. || İstihbarat şubesi, tugay ve daha büyük birlik karargâhlarında istihbarat hizmetleriyle görevli şube. (Bu şube genel olarak bilgi toplamak, bunları istihbarat haline getirmek, bu değerlendirilmiş bilgileri ilgili birlik ve kuruluşlara karargâh kısımlarına dağıtmaktan sorumludur. Kısaca «G – 2» adı da verilir.) || İstihbarata karşı koyma, askerî istihbaratın, düşman istihbaratını şaşırtmak, sabotaj veya diğer yıkıcı faaliyetlere engel olmak amacıyle yaptığı çalışmalar (Bk. ansİkl.) || Askerî istihbarat servisi, askerî istihbarat başkanlığının, askerî değeri olan bilgi ve haberleri toplayan, değerlendiren, yorumlayan ve kullanılmak üzere hazırlayan kolu. — Gazetecilik. İstihbarat servisi, gazetenin yayımlandığı yerdeki haberleri toplayarak yazmak veya gazeteye bildirmekle görevli bölümü. (Bu bölümde muhabirler bir istihbarat şefinin yönetimi altında çalışırlar.) || İstihbarat şefi, gazetelerde istihbarat servisinin sorumlu yöneticisi. —. ansİkl. Ask. İstihbarat, taktik ve stratejik olmak üzere iki çeşittir. Taktik istihbarat, savaş alanındaki taktik birliklerin ihtiyaçları için yapılır. Stratejik istihbarat ta savaş bölgesi dışında özel kuruluş, araç ve gereçler kullanılır. Savaşın sevk ve idaresinde etkili olan stratejik istihbarat, üst derecedeki askerî ve sivil makamlar tarafından düzenlenir. • istihbarat çarkı’nda uygulanacak sıra şöyledir: 1. haberlerin toplanması; 2. bu haberlerin istihbarat haline getirilmesi için işlenmesi; 3. değerlendirilmiş istihbaratın, birliklere ve komşulara duyurulması. Bu işlemler, sürekli olarak devam ettirilmelidir. • İstihbarata karşı koyma kavramının içine, sivil veya askerî tedbirlerin alınması, bilgilerin toplanması, işlenmesi ve dağıtımı ile bu amaçlar için özel harekâtın yapılması da girer. Savaş istihbaratının veya stratejik istihbaratın ayrılmaz bir parçası olan istihbarata karşı koyma, askerî hizmette bulunan herkesin görevidir, (ml) İstihbarat teşkilâtı (mİll!). Bk. m.İ.t.