Abdullah îbnü’l Mübârek’in çocukluğu hakkında pek malumat yoktur. Ancak genç yaşta, Merv’de ilim meclislerinde ilim ararken ona rastlıyoruz.
Arapçasımn Merv’de geliştiğini, onu hocası Hammâd’ın takdir etmesinden anlıyoruz. Kuvvetli hafızasının ilim elde edişindeki önemini, arkadaşının naklettiği bir hâdiseyle izah ediyoruz: Sahr ismindeki arkadaşıyla uzun bir hutbe dinlemiş, arkadaşına hutbeyi ezberlediğini söyleyerek tekrarlamıştı. Buna rağmen o, hafızasına güvenip dayanmaz, işittiğini yazardı.
Hattâ, bir şiirinde, şöyle söylemişti:
“Ey ilim arayan!..
Hammâd îbnü Zeyd’e gel!…
Hikmet ve ilim elde et, ve
Sonra onu kayd et”
Onun, ilim öğrenmeğe ne maksatla başladığım kendi sözünden anlıyoruz: “Biz, ilmi dünya için öğrendik. O, bize dünyayı terk etmeyi gösterdi.”
Buna rağmen, onun dünyayı terkedip oturmadığını, ticaretle meşgul olduğunu öğrenmiş bulunuyoruz. Hattâ o : “Kazanma zilletini tatmayan insanda hayr yoktur” demiştir.
însanlan dâimâ çalışmağa teşvik ederdi. “Ahmet îbn Hanbel, zamanında Abdullah îbnü’l Mübârek kadar ilmi arayan olmadığını” söylerdi. îlim elde etmek için, Merv’den evvelâ Irak’a gelmiştir. “6u maksatla Mervden ilk çıkısı H.141 senesine rastlar.
O, tâbiîn’le karşılaşmış, bir çok âlimden hadîs rivayet etmiş, edep öğrenmiştir. Tâbiînden sayılan, Süleyman îbnü Mihrân El A’meş’ten (vef.H. 145-148) hadîs rivayet etmiştir. Fakat bunların sayısı azdır.
İşte Abdullah îbnü’l Mübârek’in, kuvvetli ilim aşkı, hâfizası, intizamlı çalışmasıyla, Peygamber(S.A.S.)’in ashâbını görenlerden hadîs öğrenip, edep elde etmesi, onun “Hadîs doktoru” olarak tanınmasını bizlere izah eder.
Ebû’l-Mu’temer el-Kaysî olan Süleyman et-Teymî, tâbiîndem Bu zatın, Ehl-i Sünnet imamlarından Ahmed İbnü Hanbel’e, tal beleri Süfyan es-Sevrî, Süfyan b. Uyeyne, Vekî vasıtasıyla tesir < tiği kaydediliyor. O, kaderi inkâr edenlerle çekişindi. Süleyman ( Teymî hakkında, o devrin fıkıh ve hadîs âlimi, meşhur Şu’be, “O dan üstün bir hadîs âlimi ve ondan doğru bir kimse görmediğini” “hadîsi ref ” etmeyi “(yani aradaki rivayet halkalannın bir kısmı atlıyarak hadîs nakletmeyi) sevmediğini söyler.
Süleyman b.Bilâl’e gelince: O, birçok kitap yazmıştı. Kitap] nm Abdülazîz b. Ebû Hâzim’e vasiyet etmiştir. Çok hadîs rivaj etmiş olan, itimada şayan bir âlimdi.
Künyesi “Ebû Mes’ûd” olan, Hicrî 144 de vefat eden Saîd îlyas el-Cüreyrî de tâbiîndendi. O da itimada şayan bir âlimdi.