A B D Ü LH A Y C E L V E Tİ

Osmanlı Devleti za- mânında yetişen mutasavvıflardan, şâir. Edirne’de doğdu. Doğum târihi belli değildir. Babası Celve- tiyye yolunun büyüklerinden İbrâhim Efendidir. Abdülhay Celvetî, babasının yanında yetişti ve Cel- vetiyye yolunun âdâbını öğrendi. İlim tahsilini tamamladıktan sonra icâzet aldı ve günümüzde Bulgaristan sınırları içinde kalan Akçaklzanlık kazâ- sında Alâeddîn Efendi zâviyesi şeyhliğine tâyin edildi. Edime Selimiye Câmii vâizi iken vefât eden babasının yerine, bu câminin vâizliği ile tekke şeyhliğine getirildi (1660). Bu vazîfede uzun süre kal
Abdülhay Celvetî, Üsküdar Azîz Mahmûd Hüdâî Dergâhı yakınındaki Halilpaşazâde Mahmûd Bey türbesinde medfundur.
Yeni Rehber Ansiklopedisi 89
ABDÜLHAY EL-HASENÎ
diktan sonra 1686’da İstanbul’un Kadırga semtindeki Sokullu Mehmed Paşa Zâviyesine tâyin edildi. 1688’de Eminönü Yeni Câmi vâizliğine, 1691’de ise Üsküdar Aziz Mahmûd Hüdâî Dergâhı şeyhliğine getirildi. Burada on dört seneden fazla kalan Abdülhay Celvetî 1705 Kasımında vefât etti. Aziz Mahmûd Hüdâî Dergâhının yakınındaki Halil Pa- şazâde Mahmûd Bey türbesine defnedildi. Abdülhay Celvetî, ilmi ve şahsiyeti ile Cel- vetiyye yolunun büyüklerinden idi. Abdülhay mahlası ile birçok İlâhî yazmıştır. Bâzı İlâhîleri günümüzde söylenmesine rağmen, Dîvân’ı bulunamamıştır. Bilinen bâzı eserleri şunlardır: 1) Feth-ül-Beyân li-Husûl-in-Nasri vel-Fet- hi-vel-Emân: Arapça olup, Feth sûresinin tefsiridir. Süleymâniye Kütüphânesi Hacı Beşir Ağa kısmı 34 numarada kayıtlıdır. 2) Tefsîr-i Ba’z-ı Sü- ver-i Kur’âniyye: Türkçedir. Meryem, Yâsîn, Feth, Rahmân, Nebe’, Nâziât, Abese, Tekvir, İn- fitâr, Mutaffifîn, Kevser sûrelerinin tefsiridir. Eserin yazma nüshası İstanbul Üniversitesi Kütüp- tıânesi 2201 numarada kayıtlıdır. 3) Şerh-i Gazel- i Hacı Bayrâm-ı Velî: Küçük bir risâle olan eser İstanbul Üniversitesi Kütüphânesi 9771’ de kayıtlıdır. 4) Manzum Kasîde-i Bürde tercümesi (Nûruosmaniye, 3213).