A Ğ A CÂ M İİ

İstanbul’un Beyoğlu semtinde İstiklâl Caddesi üzerinde, İstiklâl Caddesi ile Sakızağacı Caddesi kavşağının köşesindeki câmi. 1596 (H. 1005) senesinde Galatasaray Ağası Şeyhül- harem Hüseyin Ağa tarafından yaptırılmıştır. Avlu içindeki bu küçük câmi zamanla yıprandığından Sultan İkinci Mahmûd Han tarafından tâmir ettirilmiştir. Bu tâmirden bir müddet sonra büyük bir yangına mâruz kalan Ağa Câmii, ikinci ve geniş çapta bir tâmir daha gördü. Bu tâmiri, Sûzân hanım adında bir hayırsever hâtûn yaptırdı. İlk yapısı kubbeli olan bu câminin çatısı on mermer sütün üzerine oturtulmuştur.
Şeyhülislâm Hüseyin Ağa tarafından yaptırılan İstiklâl caddesindeki Âğa Câmii.
1938 senesinde Evkaf idâresi tarafından yeniden tâmir edilip, çinileri değiştirildi. Câminin içini süsleyen çiniler Kütahya’da yeniden yaptırıldı. Üst pencerelerine alçı çerçeveler içinde renkli camlardan üslub hâline getirilen Türk çiçek tez- yînâtı yapılmıştır. Tavan ve duvar nakışlarında Osmanlı motifleri büyük bir başarıyla kullanılmıştır. Duvarlar alt pencerelere kadar mâvi çiniler, pencere içleri de yeşil çiniler ile kaplanmıştır. Câ- mideki yazılar, İsmâil Hakkı Altınbezer tarafından yazıldı. Câminin zemini husûsî olarak dokutulmuş İsparta halıları ile döşenmiştir. Ağa Câmiinde sanat değeri çok yüksek olan bir havuz ve fıskiye ile bir şadırvan bulunmakta idi. Câminin avlusunda bulunan mermer havuz ile havuzun ortasında bulunan mermer fıskiye, Eyüb’deki Otluk Bayırı Tekkesinden getirilmiştir. Tek parça mermerden olup, iki katlı kubbeler, oymalı şebekeler ile süslenmiş olup, su üstünde yüzen bir câmiyi andıran fıskiye, Türk taş oymacılık sanatının ince ve eşsiz güzellikteki eserlerindendir. Câminin şadırvanı, Mîmâr Sinân’ın eseri olup, Kasımpaşa’da harap bir hâle gelmiş olan Sinan Paşa Câmiinden getirtilmiştir. .Mütâreke yıllarında da harap duruma düşen câmi yeniden tâmir edilmiştir. Ağa Câmiinin bânisi Hüseyin Ağanın kabri, mihrâb duvarının önündedir. İstanbul’da Ağa Câmii adıyla bilinen başka câmiler de vardır. Bunlardan biri Üsküdar Do- ğancılar’da, Dönmedolap Sokağı ile Şâir Naili Sokağı kavşağındadır. Bu câmi daha çok ilk yaptırana nisbetle İsmâil Ağa Câmii adıyla tanınmıştır. Ağa Câmii adıyla bilinen bir diğer câmi de Sul- tanahmed semtinde İshak Paşa Mahallesinin Ka- puağası, Mustafapaşa ve Oğul sokakları arasında kalan ada üzerindedir. Halk arasında Kapuağası Câmii olarak meşhûrdur. Bir de Beşirağa Câmii, Ağa Câmii olarak zikredilmiştir.