A L İ F U Â D T Ü R K G E L D İ

Tanzimât devri siyâset adamlarından ve târihçi. 1867’de İstanbul’da doğdu ve 1935’te yine burada vefât etti. Tanzîmât devri Dâhiliye müsteşarlarından Celâl Beyin torunu ve Tercüme odası Mühimme müdürü Cemâl Beyin oğludur. Soğukçeşme Askeri Rüşdiyesi ile lisan mektebini bitirdi. 1895’te ise Hukuk Mektebinden mezun oldu. Hindli Hoca İskender Efendiden Fârisî ve Fârisî edebiyâtını öğrendi. 1881’de mülâzemetle Dâhiliye mektûbî kalemine girdi. Bu resmî vazifesi yanında tahsiline de devâm etti. Pekçok komisyonlarda çalıştıktan sonra, çalıştığı kaleme müdür; 1901 senesinde Dâhiliye Mektupçusu oldu. 1903 senesinden îtibâren Dâhiliye müsteşarlığına vekâlet etti. Meşrûtiyetin îlânında bu iki vazîfeyi yapmaktaydı 1908 senesinde Sadâret Mektupçusu, 1909’da Dâhiliye müsteşarı oldu. Bu vazifedeyken Gâzi Ahmed Muhtar Paşa kabînesi, sonra Hüseyin Hilm Paşanın Meclis-i vükelâ’da teklifi ve Sultan Re şad’a tavsiyesiyle 1912’de Mâbeyn baş kitâbetine tâyin edilmiştir. Sultan Reşad’ın vefâtına kadaı ve Vahdeddîn Hanın tahta geçmesinden soma da bı vazifede kaldı. Sonra da Dâmâd Ferid Paşamı ikinci sadaretinde Kuvây-ı millîyeyi âsî îlân eder Hatt-ı hümâyûna îtirâzı üzerine sadrâzamla arala n tamâmen açılarak Şûrâ-yı devlet, Mâliye ve Nâ fiâ Dâiresi riyâsetine nakil sûretiyle 1920’de sa raydan çıkarıldı. Tevfik Paşanın son defâ sadâre te gelmesini müteâkib aynı sene içinde sadâre müsteşarlığına tâyin olunarak İstanbul hükümeti nin ilgâsına kadar bu vazîfede kaldı.
Ali Fuâd’ın târihle ilgili bâzı eserleri vardır Bunlar; Ricâl-i Mühimme-i Siyâsiye, Ma’rûf Sî mâlar, Mesâil-i Mühimme-i Siyâsiyye, Evdâr- Islâhât, Târihî Fırkalar, Âfâki Fırkalar ve Gö rüp İşittiklerim isimli hâtırâtıdır.