Abalıoğlu, Yunus Nadi

(d. 1880, Fethiye – ö. 28 Haziran 1945., Cenevre), gazeteci ve yazar. Cumhuriyet gazetesini kurmuş ve ölümüne değin bu gazetenin başyazılarını yazmıştır. Eşraftan Abalızade Hacı Efendi’nin oğlu olan Yunus Nadi Fethiye’de doğdu. Mek- teb-i Sultani’yi (Galatasaray Lisesi) ve Hukuk Mektebi’ni bitirdi. Gazeteciliğe öğrencilik yıllarında Malumat gazetesinde yayımlanan yazılarıyla başladı. 1901’de II. Abdül- hamid yönetimine karşı gizli dernek kurduğu gerekçesiyle 3 yıl kalebentliğe mahkûm edilerek Midilli Adasına gönderildi. Cezasını tamamladıktan sonra Fethiye’ye döndü. 1908’de II. Meşrutiyet ilan edilince İstanbul’a giderek İttihat ve Terakki Fırkası’na katıldı. Bir süre İkdam gazetesinde çalıştıktan sonra 1909’da Ebüzziya Tevfik yönetiminde yeniden yayımlanmaya başlayan Tas- vir-i Efkâr gazetesinin yazı işleri müdürlüğümü üstlendi-. Şubat 1^10’dan başlayarak, Selanik’te çıkmakta olan İttihat ve Terak
7 ki’nin yayın organi Rumeli gazetesinde yaklaşık bjr yıl ‘başyazar/olarak çalıştı. Daha sonra Aydın mebiısu olarak Heyeî-i Mebu- san’a girdi. 3u dönemdi yeniden çalıştığı Tasvir-i Efkâr1 da yazı işleri müdürlüğü ve başyazarlık yaptı.1918’de İstanbul’da kendi gazetesi Yeni Gw/ı’ü(*) yayımlamaya başlayan Yunus Na- di, Kurtuluş Sâvaşı’nı desteklediği için kapatılan gazetésini Ankara’ya taşıdı ve Anadolu’da Yeni Gün adıyla yayımlamayı sürdürdü. Kasım 1918’de Teceddüd Fırka- sı’nm(*)r küruculan arasında yer aldı, 1920’de I. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) İzmir milletvekili plarak girdi. 1923’te Menteşe (Muğla) milletvekili oldu;- 1927, 1931, 1935 ve 1939’da dört kez daha Muğla milletvekili seçildi. 7 Mayıs 1924’te Cumhuriyet döneminin en uzun ömürlü gazetelerinden biri olan Cumhuriyet(*) gazetesini kurdu ve başyazılarını yazdı. Bu gazete devletin resmî ideolojisini savunan bir yayın politikası izledi. II. Dünya Sava- şı’nda Almanya yanlısı bir tutum benimsedi. Yunus Nadi aynea Cumhuriyet devrimlerini tanıtmak amacıyla 1925’te Fransızca La Républiqué’i çıkarmaya başladı; bu gazetenin yayımı 1952’ye değin sürdü. Yurnıs Nadi Abalıoğlu’nun Milli Mücadele, dönemi anılan 1955’te Ankara’nın İlk Günlen, Birinci Büyük Millet Meclisi, Çerkeş Ethejn Kuvvetlerinin İhaneti, Ali Galip Hadisesi, Mustafa Kemal Paşa Samsun’da adlarıyla beş kitap halinde yayımlandı, 1978’de Kurtuluş Savaşı Anıları adıyla yeniden basıldı. Cumhuriyet gazetesi Yunus Nadi adına 1946’dan bu yana her yıl “Yunus Nadi Armağanı Yarışması” düzenlemektedir.