ABDESTİN FARZLARI
6—Ey Oğul! Abdestin farzları, hanefî mezhebinde
dörtdür:
Birincisi: Yüzünü bir kerre yıkamakdır.
İkincisi: İki kollarını dirseklerle birlikde bir kerre
yıkamakdır.
Üçüncüsü: Başının dört kısmından bir kısmına mesh
etmekdir. Ya’nî yaş elini sürmekdir.
Dördüncüsü: Ayaklarını topuklarıyle birlikde bir kerre
yıkamakdır.
Bunlardan birini terk eden kimsenin abdesti sahîh olmaz.
Gerek kasd ve gerek sehv ile olsun abdesti sahîh olmaz.
ABDESTİN SÜNNETLERİ
7—Abdestin sünnetleri ondur:
Birincisi: Abdeste “başlarken Bismillâhirrahmânirrahîm
demekdir.
İkincisi: Musluk yok ise, abdest almak için, ayrı bir kaba
su koymakdır.
Üçüncüsü: Misvâk kullanmakdır.
Dördüncüsü: Ağzına su vermekdir.
Beşincisi: Burnuna su vermekdir.
Altıncısı: Başım kaplama mesh etmekdir, ya’nî hepsini
mesh etmekdir.
Yedincisi: El ve ayak parm aklarını ve sakalını
hilâllamakdır.
Sekizincisi: Tekrar sakalını yıkamakdır.
Dokucuncu: Büyük abdestden tahâretlendıkden sonra,
bir bezle kendisini kurulamakdır.
Okurcusu: Necâseti, sol eldeki su veyâ taşla silmekdir.
ABDESTİN MÜSTEHÂBLARI
8—Abdestin müstehablan altıdır:
BiHtttiNi: Niyyetdir.
İkincisi: A’zâlan birbiri ardınca çabuk yıkamakdır.
Üçüncüsü: Sağından başlamakdır.
Dördüncüsü: Enseyi mesh etmekdir.
Beşincisi: Başını, kulaklarını ve enseyi birlikde mesh
etmekdir.
Altıncısı: Hak teâlâ hazretlerini abdestin evvelinde ve âhırında zikr etmekdir. Ya’nî düâ okumakdır.
ABDESTİN ÂDÂBI
9—Abdestin âdâbı altıdır:
Birincisi: Her uzvu yıkarken, abdest düâlarını veyâ
Kelime-i şehâdet okumakdır.
İkincisi: Ağzına ve burnuna suyu sağ elinle vermekdir.
Üçüncüsü: Sol elinle sümkürmekdir.
Dördüncüsü: Halâda konuşmamak, çok oturmamak ve
istincâdan sonra avret yerini hemen örtmekdir.
Beşincisi: Abdest bozarken, kıbleye, aya ve güneşe arkanı
ve önünü dönüp oturmamakdır.
Altıncısı: Halâya girerken Besmele okumak sonra sol
ayakla girmek, sağ ayakla çıkmakdır.
ABDESTİN NÂFİLELERİ
10—Abdestin nâfileleri altıdır:
Birincisi: Enseyi iki elin arkası ile mesh etmekdir.
İkincisi: Ayak parmaklarım sol elin küçük parmağı ile, alt
taraflarından hilâllamakdır.
Üçüncüsü: Her uzvu yıkarken düâlarını okumakdır.
Dördüncüsü: Halâda (İstincâ) dan, ya’nî temizlendikden
sonra iç donuna bir mikdar su saçmakdır.
Beşincisi: Halâda temizlendikden sonra âletini taşa veyâ
toprağa sürüp veyâ parmaklarla sıkarak bevli gidermekdir.
Buna (tstibrâ) denir.
Altıncısı: Halâda temizlendikden sonra elini yıkamakdır.
Hadîs-i şerîfde buyuruyor ki, (Her kim abdest
aldıkdan sonra «İnnâ eznelnâhü» sûresini bir kerre okursa, Hak
teâlâ hazretleri, o kimseyi sıddıklardan yazar. İki kerre okursa,
şehidlerden yazar. Üç kerre okursa, Peygamberlerle haşr olur).
Peygamberimiz «sallallahü aleyhi ve sellem» buyurdular ki,
(Her kim abdest aldıkdan sonra, benim üzerime on kerre salâtfi
selâm getirse, Hak teâlâ hazretleri, o kişinin hüznünü giderip
mesrûr eder, düâsmı kabûl eder).
ABDESTİN MEKRÛHLARI
Abdestin kerâhetleri altıdır: Suyu yüzüne çarparak vurmakdır. Suya sümkürmekdir. Özrsüz olarak ağıza ve buruna
sol eliyle su vermekdir. Abdest alırken avret yerini açmakdır.
Sağ eliyle özrsüz olarak tahâret etmekdir. Su içine, su ve yol
kenarına, ağaç altına bevl etmek ve abdest bozmakdır.
ABDESTİ BOZAN ŞEYLER
11—Abdesti bozan şeyler, hanefî mezhebine göre altıdır:
Vücûddan çıkan herşey abdesti bozar. Fekat tükürmek, sümkürmek, terlemek, ağrısız göz yaşı, kuiakdan çıkan su [eğer
cerâhat değilse], abdesti bozmazlar. Ağız dolusu kusmakdır.
Arkasmı bir şeye dayayıp uyumakdır. Nemâz içinde ses ile
gülmekdir. Bayılmak, deli olmak, sarhoş olmakdır. İnsanın
îmânını gideren, küfre sebeb olan bir iş yapmak veyâ bir söz
söylemekdir. Allah korusun.
Bunların hepsi abdesti bozar. İmâm-ı Şâfi’î «rahmetullahi
aleyh» buyurdu ki, (Bir kimsenin arka veyâ ön tarafından gelen
herşey, ya’nî kan, pislik abdesti bozar. Deriden çıkan kan,
cerâhat ve gözyaşı ise bozmaz). Fekat İmâm-ı a’zam Ebû
Hanîfe «rahmetullahi aleyh» indinde arka veyâ önünden gelen
necâset ve kan ve bedenden akan kan ve cerâhatin hepsi ve
gözde olan hastalık sebebi ile akan gözyaşı abdesti bozar. Bir
kimsenin vücûdünden kan ve cerâhat çıkararak sağlam yerine
bulaşsa yine abdesti bozar.