ABDULLAH iJjM UBEYDULLAH BİN EBİ MULEYKE

Tâbiînin büyüklerinden.
Doğum tarihi bilinmemektedir. Künyesi
Ebû Muhammed et-Teymi, el-Kureşî, elMekkî’dir.
Mekke-i Mükerreme’de yaşamış
olup, yine orada 117 (m. 735 ı yılında vefât
etmiştir.
Fıkıh, tefsir, hadîs ve kırâat ilimlerinde
büyük âlim olup, zamanının meşhurlarındandır.
Mekke’de halifeliğini ilân eden
Abdullah bin Zübeyr’in kadılığını yapmış­
tır. Harem-i şerifin müezzini idi. îmâm-ı
Buhârî’nin rivâyetine göre otuz Sahâbi ile
görüşmüş ve onlardan hadîs rivâyet etmiş­
tir. Hazreti Aişe, Ümmü Seleme, Abdullah
bin Amr bin el-Âs, Abdullah îbn-i Abbâs,
Abdullah bin Ömer, Abdullah bin Mesûd,
Talha bin Ubeydullah, Abdullah bin Ca’
fer, Abdullah bin Zübeyr, Hz. Osman ve
Zekvân bunlardandır.
Kendisinden de Amr bin Dinâr,
Abdurrahman bin Ebî Bekr, Atâ bin Ebî
Rebâh, îbn-i Cüreyc, Yeâd bin îbrâhim,
Cerir bin Hâzim, Nâfi bin Amr ve birçok
âlim hadîs rivâyetinde bulunmuştur. Ebû
Zür’â ve Ebû Hâtem Ebî Muleyke’nin sika
(güvenilir; bir ravi olup, çok hadîs-i şerif
rivâyet edenlerden (müksirûnden; olduğunu
söylemişlerdir.
Buyurdu ki: “Ebû Cehl’in oğlu îkrime
’ (r.a;, Kur’ân-ı kerimi eline alır, yüzüne
elinde bulunan bütün imkâm Ue sarılma- ’ sürer ve “Rabbimin kitâbı, Rabbimin
dığı zaman, sanki cenaze namazı kılar gibî kelâmı” diye ağlardı.Hz. Aişe’den rivâyet edilen bir hadîs-i
şerifte, “Mü’mine diken (batması/ veya
daha büyük musibet isabet ederse, O
(Günahlarına/ keffârettir.”
Terâvih namazının Hulefâ-i râşidin ve
Eshâb-ı kirâm zamanında da yirmi rek’at
kılındığını rivâyef eden Tâbiînden birçok
âlimden biri de Ibn-i Ebî Muleyke’dir.
Mekruh vakitlerde (güneş doğarken,
tam tepede iken ve güneş batarken / namaz
kılmanın mekruh olduğunu bildiren bir
rivâyeti de vardır.
Şu hadîs-i şerif de onun rivâyetlerindendir.
Resûlullah (s.a.v; “Kim hesaba çekilirse
azâb edilmiş olur” buyurdu. Hz.
Âişe, (Allahü teâlâ “İşte böylesi kolay
bir hesaba çekilir” (Inşikak sûresi 8/
buyurmuyor mu?; diye sorunca “Bu senin
dediğin arzdır (Amellerin sâhiplerine
arzolunmasıdır;, yoksa h er kim ince
hesaba çekilirse helûk olur” buyurdu.
1) Tehzib-iit-tehzib cild-5, sh. 306
2) Tezkiretii’l-huffâz cild-1, sh. 101
3) Miftâhii’s-seâde cild-2, sh. 19
4) el-A ’lâm cild-4, sh. 102
5) el-MenheUl’l-Azb ill-mevrûd şerhi Süneni’
l-lmâmi ebî Dâvud cild-1, sh. 152
6) Vefeyât-ül-a’yân cild-3, sh. 62; cild-4, sh.
129