Adıvar, Abdülhak Adnan

Adıvar, Abdülhak Adnan
Türk bilim adamı ve yazarı (Gelibolu 1882-İstanbul 1955). İlk ve orta öğrenimini İstanbul’da gören Abdülhak Adnan Adıvar, Tıbbiye’nin üçüncü sınıfındayken Berlin’e giderek yüksek öğrenimini orada tamamladı. Meşrutiyet’ten sonra İstanbul’a dönerek, Tıbbiye’de muallim muavinliği yapmaya başladı. Daha sonra iki yıl kadar aynı fakültenin müdürlüğünü yaptı. Trablusgarp savaşında Hilaliahmer (Kızılay) müfettişliğinde, Birinci Dünya Savaşı’nda Sıhhiye umum müdürlüğünde bulunup, Mütareke’de son Mebusan Meclisi’ne İstanbul’dan milletvekili seçildi, İstanbul işgal edilince eşi Halide Ediple Anadolu’ya geçerek Kurtuluş Savaşı’na katıldı ve ilk BMM hükümetinde Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye vekilliğine (1920-21) getirildi. Daha sonra Dahiliye vekilliği yapıp, kurucuları arasında yer)aldığı|Te- rakkiperver Cumhuriyet Fırkası kapatılınca gözden düştü (1925). Eşinin tedavisi için İngiltere’de bulunduğu sırada (1926) İzmir suikastı dolayısıyla yokluğunda yargılanmaya başlanınca, Türkiye’ye dönmedi ve yargılama sonucunda aklandıysa da, Atatürk’ün ölümüne kadar bu küskünlüğü sürdü. Türkiye’ye dönünce (1939), İslâm Ansiklopedisi yazı kurulunun başına getirilip, 1950-1954 döneminde bağımsız milletvekilliği yaptı. Adnan Adıvar, sürgün yıllarını eşinin de desteğiyle bilimsel çalışmalar yaparak geçirmiş, felsefe alanında yoğunlaşan araştırmalarıyla, günümüzde de yararlılığını yitirmemiş yapıtlar ortaya koymuştur. Özellikle Os- manlı dönemindeki bilimsel çalışmaların tarihini konu alan araştırmaları önemlidir. Başlıca yapıtları: Osmanlı Türklerinde İlim (1943; ilk kez Fransızca olarak La Science Chez Les Turcs Otto- mans adıyla Paris’te yayınlandı, 1939), Tarih Boyunca İlim ve Din (2 cilt, 1944), Farabi (1947), Dur, Düşün (denemeler, 1950), Bizans’ta Yüksek Mektepler (1953).