AflfoerMlforınıııes

AflfoerMlforınıııes, uçanbalık gibi deniz türlerini
ve pek çok tatlı su türünü kapsayan
kemikli balıklar takımı.
Exocoetoidei alttakımınm üyeleri (uçanbalıklar,
yanmgagalar, iğne balıklan) ince,
uzun gövdeli, boylan 1 m’nin altında olan
balıklardır. Türlerden çoğunun yumurtalannda,
su bitkilerine tutunmalannı sağlayan
yapışkan iplikçikler bulunur. Sırt ve anüs
yüzgeçleri birbirinin tam karşısında ve gövdenin
iyice gerisinde yer alır. Kuyruk yüzgecinin
alt diliminin tepe diliminden daha
büyük olması, bu bahklann saldırganlardan
kaçmak için su yüzeyine doğru yükselmelerine
yardımcı olur.
Cyprinodontoidei alttakımı küçük, yüzeye
uyum sağlamış, çiftleşme ve yumurtlama
biçimleri oldukça karmaşık olan hepçil balıklan
içerir. Uyum yetenekleri yüksek olan
bu balıklar, aşın sıcaklık, kuraklık ve tuzluluk
gibi koşullara dayanıklıdır. Bu alttakımın
üyelerinin yaşam çevrimi bir yıllıktır;
erişkinler yaz aylannda ölmeden önce çamur
içine gömülmüş yumurtalar bırakırlar;
yağmurlann başlamasıyla bu yumurtalar
açılır ve yaşam çevrimi yinelenir.
Dörtgözlü bahklann birçok türü yüzeyde
yaşamaya eşsiz bir uyum gösterir. Gözleri,
her birinin ayn ağtabakası (retina) ve
saydam tabakası (kornea) olan üst ve alt
loplara aynlmıştır; böylece suyun hem altını,
hem üstünü görebilirler. Erkeklerin ve
dişilerin eşey organlan bazılannda sağda,
bazılannda soldadır. Bu nedenle, eşey organlan
solda olan erkekler ancak eşey
organlan sağda olan dişilerle çiftleşebilirler
(ya da tersi). Canh yavru doğuran türlerde,
erkeğin anüs yüzgeçleri gonopodyum denen
bir döllenme organına dönüşmüştür. Aralannda
lepistesler ve kılıçkuyruklar da bulunan
birçok tür canh yavru dünyaya getirir.
Atherinoidei alttakımmdan olan balıklar
küçük ve uzunca gövdelidir; iri gözleri ve iki
sırt yüzgeçleri vardır. Büyük gümüşsü pullanyla
tanınan ve okyanuslann ya da göllerin
kıyıya yakın sulannda sürüler halinde dolaşan
balıklar, örneğin Califomia grünyonu
(Leuresthes tenuis) bu alttakımdandır. Bu
balıklar her bahar, bazen yazın ortalanna
507 Âtihol
doğru yumurtlamak için dolunay zamanında
sudan çıkarlar. Sular yükselirken, kumsaldaki
grünyonlar yumurtalannı kumlann
arasına gömerler ve yaklaşık iki hafta sonra,
yeniden yükselen sular yavrulan denize
doğru sürükler.