Afyonkarahisar ziraat ve bitki durumu

AFYON II i, orman bakımından pek zengin değildir. Bazı dağların,y^4
yer ormanlıklarla kaplı olduğu görülürse de bir kısım arazi tamamen çıplaktır. Buralarda bahar yağmurlarından sonra görülen yeşillikler Mayısta sararmağa başlar. İlin başlıca ormanlarından Bey ve Elma dağlarının yamaçlarındaki Han, Ağlarca, Peçete, Burhaniye ve Eynihan ormanları vardır. Bu ormanlardaki ağaçlar en çok Akçam, Karaçam, Meşe, Kızılmeşe, Palamut ve az miktarda Ardıçtır. Ahır dağının kuzey güney yamaçlarında bulunan bir saha da yine ormanlıktır. Emir ve Sultan dağlarının yamaçlarında da ormanlıklar varsa da pek önemi bulunmayan ,Meşe ve Ardıçtan ibaret köy koruları halindedir. Dinar ve Sandıklı İlçeleri arasında uzanan Akdağm kuzey yamaçları da ormanlıktır. Bu ormanlardaki ağaçlar Karaçam, Akçam, Meşe ve Ardıç ağaçlarından ibarettir. Dinar ilçesinin güneyindeki Söğüt ve Yandağlariyle Maymun dağlarında da orman vardır. Bu ormanlarda Kızılçam, Karaçam ve Akçam ile az miktarda Meşelik de bulunmaktadır. İl ormanları büyük işletmelere elverişli değildir. Dağ yamaçlarında bulunan ormanların bir kısmı köy korulukları halindedir. İl çapında kereste çıkaran ormanlar: Ahırdağ, Akdağ, Beydağ ve Eynihan dağlanndakilerdir. Bu ormanlar, Devlet Orman işletmeleri tarafından işletilmekte ise de, çıkan mal İl ihtiyacını karşılayamaz. Keresteden başka yakacak olarak kömür de yapılmaktadır. İlin bir çok yerlerinde, köy tarım âletlerinin yapımında önemli olan meşe korulukları ile Afyon Şehri yakınlarındaki tepelerde kestane fidanlıkları vardır. San yıllarda, İl içinde ağaç yetiştirmek için, canlı bir çalışma vardır. Bu maksatla, İl merkeziyle Dinar ve Bolvadin İlçelerinde, Belediyelere ait fidanlıklara binlerce ağaç dikildiği gibi Bucak ve Köylerde de bir çok ortak fidanlıklar meydana getirilmiştir. AFYON İlinin geniş otlakları vardır. Ekilip işlenmiyen topraklarda hayvanlar yayıldığı gibi, yazın sürüler, Bayat Yaylası, Sultan Dağları, Emirdağ, Hamatlıdağ, Ahırdağ ve Kumanlar Dağındaki bol otlaklı yaylalara çıkarTopraklarının büyük bir kısmı ziraata ayrılmıştır. Her yıl ortalama 340000 hehtarı ekilmektedir. Bunun her yıl % 66 sına hububat,_% 28 ine baklagiller ve % 6 sına da sınaî bitkiler ekilir. AFYONda her tarafa buğday, arpa ekilmektedir. Bunlardan başka merkez ilçesi ve Dinarda biraz çavdar ile, Bolvadinde bir miktar darı ekilmektedir. Hububata ayrılan toprakların % 72 si buğdaya ait olup her yıl ortalama 130000 ton kadar buğday alınır. Afyon ili buğdayda Konya ve Ankara’dan sonra, Türkiyede üçüncü gelmektedir. İlde buğdaydan sonra, en çok ekilen arpadır, sulak yerlerde yulaf ve mısır ekilmektedir. Baklagillere 115000 hektarı ayrılır. Bu arazinin her yıl ortalama, % 73 üne burçak ekilmektedir. Hayvan beslenmesinde iyi bir yem olan burçak II hayvanlarının kışın gıda maddesini teşkil eder. Burçak ürünü yılda 15000 ton kadardır. Büyük bir kısmı Sandıklıda olmak üzere, yılda 2650 ton da nohut elde edilir. Bunlardan başka, yılda 600 ton mercimek ve 400 ton fasulye «İde edilir. II içindeki geniş çayırlarda yetişen otlar kurutulup balya halinde satışa çıkarılır. Afyonda sınaî bitkilere ayrılan topraklar her yıl ekilen arazinin ancak % 6 sim kaplar. Sınaî bitkilerin başında haşhaş gelir. Bu bitkiden elde edilen madde İle ad olmuştur. Haşhaşın bu İlde ilk defa ekimi 16 ncı yüz yılın sonlarındadır. Haşhaş ekimine her yıl 15.000 hektar erazi ayrılıp ortalama, yılda 4.000 ton haşhaş, 50.000 kilo kadar da (A fyon sakızı) elde edilir. Afyon ekimi, başta merkez İlçesi olmak üzere sırasiyle Bolvadin, Sandıklı, Emirdağ, Dinar ilçelerinde yapılmaktadır. Afyon, haşhaştan elde edilir. Yağlı bir tane olan haşhaş, baharda tarlaya ekilir. Kısa bir zaman sonra bahar yağmurlariyle pek çabuk gelişip büyümeğe başlar; birkaç defa çapalanarak otları ayıklanır. Isı vaziyetine göre Mayıs başlarında 60-70 sm. kadar büyüyen haşhaş, çiçek açar, her renkte bulunan bu çiçekler tarlasına ayrı bir güzellik verir. Haşhaşın çiçek açmcaya kadar suya ihtiyacı vardır , bundan sonra yağan yağmurlar, afyon sakızının çok çıkmasına mâni olduğundan, zararlı sayılır. Çiçekler döküldükten sonra ortada kalan kapsül, kül rengi iken yavaş yavaş koyu yeşilden açık yeşile doğru renk değiştirir. Kapsülün sapına yapıştığı hısımda, hafif beyazımsı bir renk hasıl olmağa başladığında, bundan anlayan işçilerin eliyle kapsüller öze! bıçaklarla çizilince, kapsül üzerinde – ilk defa beyaz sonra hava tesiriyle sararmağa bâşlıyaıı – sakız akmağa başlar. Kapsüller çizildikten iki üç gün sonra, sakızlar toplanır. Bu sakızlar bir kap içinde yoğrularak haşhaş yaprağından bir mahfaza içine sarılır ve kurumağa bırakılır. Kapsüller çizilmeden iki üç gün önce yağmur yağarsa, sakız az çıkar; çizildikten sonra yağarsa bütün sakızlar yağmurla akıp gider. Afyonu alman kapsüller, içindeki haşhaşlar kuruyuncaya kadar tarlada kalır. Sonra tarladan sökülür ve kapsüller kırılarak haşhaşlar alınır. İki değeri bulunmasından dolayı, haşhaş ziraatı pek önemlidir. Afyonun kıymeti sakızının içinde bulunan morfin miktariyle ölçülür. Bu ilin afyon sakızının içindeki morfin miktarı % 12 kadardır. Morfinden, tıpta kullanılan «Kodein» «Lavdenin» ve daha diğer maddeler çıkarılır. Dış memleketlere göndrilen ürünlerimiz içinde önemli bir yeri olan afyonlarımızın bir kısmı bu İlde yetişir. Haşhaş tanelerinin preslerde yağı çıkarılır. Bu yağ, gıda maddesi olarak kullanıldığı gibi, geri kalan küsbesi de en güzel bir hayvan gıdasıdırKomşu illerde şeker fabrikalarının bulunması, İlds pancar ziraatinin artmasına da sebep olmuşur. Bu fabrikalara her yıl 50.000 tona yakın pancar satılır. Bunlardan başka, merkez ilçesinde 7.000 tona yakın patatesle, Bolvadin ve Dinarda bir miktar kendir ekilmektedir. İlin ve ilçelerin sebzesini, çevrelerindeki bahçeler yetiştirirler. Meyveler : Afyon’un sulak vadilerinde çeşitli meyve ağaçları bulunmaktadır. Bu ağaçların meyveleri, daha çok ora ihtiyacını karşılanmaktadır. Bu İlde en çok Arm ut, Elma, Erik, Vişne yetişir. Yılda, ortalama 5,000 ton meyve toplanır. Arm ut en çok Dinar ve Bolvadinde Bâdem ve dut ağaçlan da İl merkeziyle Bolvadinde daha fazladır. Şeftali, Vişne ve Kızılcık ağaçlarının daha çoğu Dinardadır. Sandıklı ile Afyon şehri yakınlarındaki Kestane ağaçlarından bir miktar Kestane alınmaktadır. Bağlara gelince : Emirdağ ilçesiyle Afyon merkezine ait topraklardaki bağlar, diğer ilçelere göre daha geniştir. Genel olarak Afyonun 3,000 hektara yakın bağı vardır. Her yıl 3.500 ton kadar yaş üzüm toplanır