AKCİĞERLER

İnsandaki solunum sisteminin en önemli organları. İnsandan başka birçok omurgalı hayvanlarda da akciğerler solunum organı olarak görev yaparlar. Soluk alındığında burun ve ağızdan giren hava, nefes borusu ve bronşlardan geçerek akciğerlere girer. Toplardamarlarla gelen karbondioksiti fazla olan kan (kirli kan) burada temizlenir. Göğüs boşluğunda bulunan ve göğüs kafesi vâsıtasıyla korunan akciğerler, gene koruyucu bir zar olan akciğer zan (plevra) ile sarılmışlardır. Yeni doğan bir bebeğin akciğerleri, parlak pembe renktedir; daha sonra grileşmeye başlar ve yaş ilerledikçe koyulaşarak, sonunda hemen hemen bütünüyle siyah bir renk alır. Bu koyulaşmaya, solunumla alman havadaki tozlar ve öteki maddeler yol açar. Şehirde yaşayan ve sigara içenlerin akciğerleri, kırlık yerlerde yaşayanların ve sigara içmeyenlerinkine göre daha siyahtır. Akciğerlerin yapıları esnek ve süngerimsidir. Biri sağ, diğeri sol olmak üzere iki tânedir. Sağ akciğer lob denilen üç parçadan meydana gelmiştir.
Akciğerlerde çeşitli taşıyıcı damarlar vardır. Beyaz olan bronşlar havanın akciğere dolmasını, kırmızı olan atardamarlar ve mavi olan toplardamarlar ise kanın taşınmasını sağlar. Bunun dışında bronşları meydana getiren bronşçuklar, akciğer kesecikleri vardır. Her kesecik kılcaldamarlarla örülmüştür. Oksijen nefes yoluyla keseciklere gelerek kılcal damarlar vasıtasıyla kanı temizler. Karbondioksit de kesecikler vasıtasıyla nefes yoluna atılır.
Akciğerlerin ve solunum yollarının çok çeşitli hastalıkları vardır (Bkz. Astım, Bronşit, Zâtürre).