Alemdar Mustafa Paşa

Türk devlet adamı (Hotin 1765-İstanbul 1808). Yeniçeri ocağında yetişip, Rusçuk ayanı ve Tırnova voyvodası Tirsinikli İsmail Ağa’nın hizmetine girerek, haznedarlığa ve alemdarlığa (bayrakçı) yükselen Alemdar Mustafa Paşa, ayaklanan Vidinli Pazvandoğlu Osman ve Manav Osman’la savaşıp, başarılı olarak, kapıcıbaşılığa yükseltildi (1803). Önce Hezargrad, sonra Rusçuk ayanı olup (1806), Deliorman ayanı Yılıkoğlu Süleyman’ın ayaklanmasını bastırarak, padişahın gözüne girdi. Rusya’ya savaş açılınca vezirliğe yükseltilip, Tuna seraskerliğine atandı (4 Şubat 1807). İstanbul’da Kabakçı Mustafa ayaklanmasının patlak verip, Nizamıcedit’in kaldırılması, Selim lll’ün tahttan indirilmesi ve Mustafa IV’ün tahta çıkarılması üstüne, yandaşlarıyla işbirliği yapıp İstanbul’a yürüdü (1808). Gönderdiği öncü kuvvetlerin Bo­ ğaz nazırlığına getirilen Kabakçı Mustafa’yı öldürmelerinden sonra, Selim lll’ün tahttan indirilmesine adı karı­ şanların görevden uzaklaştırılmalarını, sürgün edilmelerini sağladı ve Babıali’yi basıp (28 Temmuz 1808), Sadrazam Çelebi Mustafa Paşa’yı görevden uzaklaştırdı. Selim lll’ü tahta çıkarmak için saraya gittiyse de, Selim lll’ün Mustafa IV’ün buyruğuyla öldürtülmüş oldu­ ğunu görünce Mahmut 11’yi tahta çıkarıp, sadrazamlığa atandı. Rumeli ve Anadolu’daki nüfuzlu kişileri çağırtarak “Senedi İttifak” adı verilen belgeyi imzalatıp (1808), devlet otoritesini sağlamaya çabaladı. Sekbanıcedit’i kurup, Rusçuk ayanından Abdullah Ramiz Efendi’yi kaptanıderyalığa getirerek tersaneyi düzene koydu. Çı­ karı bozulanların kendisine karşı birleşmeleri üstüne, yakınlarının bir süre Edirne’de oturmasını ve yeni kuvvetlerle İstanbul’a dönmesi öğütlerini dinlemedi. Yeni­ çeriler konağını kuşatınca, uzun süre direndikten sonra bir barut fıçısını ateşleyerek, çatıdan içeri girmeye çalı­ şan yeniçerilerle birlikte konağını havaya uçurdu. Yedikule’de bir çukura atılan cesedi, yirmi yıl sonra Mahmut II tarafından Yedikule’de surları yanındaki mezarına aktarıldı.