m (m), Fr. Arbre d’ambre, İng. Sweet Gum-tree. Familyası: Sığalaağacıgiller (Ha- mamelidaceae), Türkiye’de yetiştiği yerler: Muğla (Marmaris, Köyceğiz, Fethiye) ve Antakya.
AMBARLI TERMİK SANTRALI; İstanbul Avcılar’da kurulu Türkiye’nin en büyük termik elektrik santrallerinden. Kuruluş çalışmalarına 1964 senesinde başlandı. İlk ünitesi 1967’de, diğeı üniteleri de 1970-71’de faâliyete geçti. Toplam beş ünitesi olan Ambarlı Termik Santralinin kurulu gücü 630 megawattır. Santral tam kapasite ile çalıştığı zaman günde 14 milyon, yılda 4-4,5 milyaı kilowat saat elektrik enerjisi üretmektedir. İpraş, Ataş ve Aliağa rafinerilerinden getirilen fuel-oil ile çalışan santral, kurulu güç bakımından Demirköprü Hidroelektrik Santralının ardından Keban Hidroelektrik Santralı ile birlikte Türkiye’nin ikinci büyük santralıdır. Üretilen elektrik enerjisi bakımından ise Kebandan sonra ikinci sırada gelir. Ambarlı’da üretilen elektrik enerjisi Trakya’ya ve İstanbul’a gönderilmekte, İstanbul’un elektrik ihtiyacının karşılanmasında önemli yeı tutmaktadır.
İstanbul’un Avcılar ilçesinde kurulu Ambarlı Termik santralinin bir bölümü.
Ortalama 8-10 m boyunda, çınara çok benzeyen tek evcikli bir ağaç. Günlük veya sığala ağacı adı ile de tanınan Amber ağacı, nisan-mayıs ayları arasında çiçek açar. Sıcak iklimi, rutûbetli ve bataklık yerleri seven, bir ağaç. Yaprakları saplı ve el şeklindedir. Erkek çiçekler kürevî gruplardan ibâret salkımlar teşkil ederler. Dişi çiçekler ise saplı ve sarkık kürecikler hâlindedir. Meyve oldukça sertleşmiş ve odunlaşmıştır. Kullanıldığı yerler: Bu ağaçlardan, gövdeleri üzerinde uzunluğuna yaralar açmak sûretiyle Sı- ğala yağı veya Mia denilen kıvamlı bir balsam elde edilir. Bu balsam bütün balsamlarda olduğu gibi, bir reçine bir uçucu yağ ve sinnamik asit ihtivâ etmektedir. Reçine, balsamın % 30-40’ını teşkil eder. Sığala yağı akıcılığı az olan gri renkli bir sıvıdır. Sığala yağının mart ayından îtibâren sekiz ay süre ile üretimi yapılmaktadır. Bu yağ ağacın salgı hücrelerinde meydana gelir. Salgı hücreleri bitkide tabiî olarak fakat az miktarda bulunmaktadır. Ağaçlarda yaralama sonucu balsam meydana gelir ve bu yaralama sırasında salgı hücrelerinin sayısı da artar. Yaralama kepçe gibi bıçaklarla yapılmaktadır. Yara yeri 15-20 günde bir derinleştirilmektedir. 3- 4- yaralamadan sonra balsam teşekkül eder. Ağacın kabuk kısmı, odun kısmına kadar sıyrılmak sûretiyle balsam toplanır. Bir kazanda yarım ile bir saat kaynatılır. Böylece kabuklardan ayrılan balsam, dibe çöker, kabuklar suyun üzerinde kalır. Bu kabuklar yabalarla alınarak bir preste sıkılır ve akan balsam ile su havuzlarda toplanır. Bir süre dinlendirilince, balsamın bir kısmı dipte, bir kısmı suyun üstünde Dİmak üzere toplanarak sudan ayrılır. Kazanın dibinde kalan balsam ile havuzlarda biriken balsam birleştirilir ve böylece ticârete çıkarılır. Kalan yongalar kurutulduktan sonra “buhur” veya “günlük” adı altında satılmaktadır.
AMBER AĞACI (Liquidambar orien);
30
Tem