AMERİKAN ÖZGÜRLÜĞÜ OSMANLI’YA UYAR MI?

 

Lord Bikonsfild, Gladstone veya Salisbury Sultanın Yerinde Olsaydı…

Tarihe ‘özgürlükler ülkesi’ olarak geçen Amerika farklı fikirlerin, örgütlerin, din ve mezheplerin rahatça neşv ü nema bulduğu bir coğrafyadır. Bu özelliği dolayısıyla zaman zaman ayrılıkçı hareketlerin basın yayın imkânı bulduğu bir konum haline geldiği de olmuştur* Osmanlı Devletindeki değişik etnik ve dinî unsurlardan bazı komiteci ve gazeteciler Amerika’da yayın yapmış, maksatlarına ulaşabilmek için bu yayınları Osmanlı sınırları içerisine sokmaya çalışmışlardır. Bu gazetecilerden birisi Yusuf Kenan Malûf Efendi’dir. Cebek Lübnan’da meclis üyesi olan Marunî Numan Malûf’un oğlu olan Yusuf Malûf, el-Eyyam gazetesini New York’ta çıkarmıştır. El- Eyyam, Lübnan’ı Osmanlı Devletinden ayırmayı amaçlayan ve New York’ta Nesib Şebli’nin başkanlığında kurulan “Suriyetü’MFettat” yani “Genç Suriyeliler” Cemiyeti’nin yayın organı gibi çalışmıştır. Yusuf Kenan Malûf, el-Eyyam isimli gazetesi ve Zahiretü’l-Eyyam isimli kitabı ile fikirlerini Osmanlı ülkesinde yaymaya çalışmış, fakat Maarif Nezâreti’nin sansürüne takılmıştır. Bunun üzerine, eski bir gazeteci olan ve yeni görevi Yıldız Sarayında tercümanlık olan John Louis Sabuncuya mektup göndererek yayınlarının Osmanlı sınırları içine girmesi hatta sultana ulaşması için aracı olmasını rica etmiştir.

Saray, dünya basınını günü gününe takip ediyor

Sultan İkinci Abdülhamid devrinde sarayda ve elçiliklerde kurulan birimler vasıtasıyla dünya basını takip ediliyor, özellikle aleyhte yapılan yayınlar hemen tercüme edilip uzmanların görüşleri eklenerek padişaha sunuluyordu. Gerektiğinde bu haberlere cevaplar, tekzipler yazılıyordu.

Bu ise devletin bekâsı için önemli bir konuydu. Zira şark vilayetlerinde bir Ermeni ye zulüm yapıldığı haberi Beyoğlu’ndaki muhabirler tarafından Avrupa’ya ulaştırılabilir.