Ananke, Eski Yunan edebiyatında gerekirliğin
ya da kaderin kişileşmesi. Bu kişileşme,
tanrıların kendi eylem özgürlüklerinin
sınırlı olduğunu kabul etmelerine karşın,
Homeros’ta bile henüz ortaya çıkmaz.
Ananke, daha çok Homeros sonrası edebiyatta
ve tannbilimsel spekülasyonda, özellikle
de mistik nitelikli Orpheus kültünde
ön plana çıkar. Ama bir tannça konumuna
ulaşması, ancak Kudret ya da Güç Tanrıçası
Bia’ya tapınılan Korinthos’ta gerçekleşmiştir.
Ananke’nin değiştirilemez doğası nedeniyle,
ona kurban vermenin ya da adak
adamanın da bir anlamı yoktur. Bir Yunan
atasözü “Hiçbir şey o ürkütücü Gerekirlik’
ten daha güçlü değildir” der.
Edebiyatta, Su ve Orman Perisi Adrasteia’yla,
Moiralar ya da “Kader” (Platon,
Politeia’da [Devlet] Ananke’nin Kader’in
anası olduğunu yazar) ve benzeri tanrılarla
Ananke arasında ilişki kurulur. İtalya’da
Ananke’ye tapınıldığına ilişkin bir bilgi
yoktur. Horatius’un Carmina’smda Necessitas’ın
(Ananke) betimlenmesi de salt edebi
düzeyde kalır.
Ananke
12
Şub