Aranda

Aranda (Kontu), Pedro Pablo Abarca
de Bolea (d. 18 Aralık 1718, Sietamo – ö. 9
Ocak 1798, Epila, İspanya), Ispanyol komutan
ve bakan. Kral III. Carlos döneminin
(hd 1759-88) en ünlü reformculanndan
biridir.
Aragonlu soylu bir aileden gelen Aranda
orduya katıldı, daha sonra topçu komutanı
oldu. Yedi Yıl Savaşlan (1756-63) sırasında,
Prusya talim sisteminin benimsenmesini
sağladı. Portekiz’e karşı düzenlenen kısa
sefere (1762) komuta etti. 1764’te Valencia
askeri valisi (capitan general) oldu.
III. Carlos, 1766’da Madrid’de çıkan ayaklanmalardan
sonra, İtalyan asıllı bakanı
Leopoldo de Gregorio Squillace’yi görevden
aldı ve Aranda’yı Kastilya Konseyi
başkanlığına getirdi. Aranda, olaylann Cizvitler
tarafından kışkırtıldığma Carloş’u
inandırarak Cizvitlerin İspanya’dan ve İspanyol
Amerikası’ndan çıkarılmasını öngören
fermanı hazırladı (Nisan 1767).
Aranda, saraya çok bağlı olmasına karşın,
otoriter kişiliği yüzünden bazı güçlüklerle
karşılaştı. 1773’te görevinden alınarak Fransa
büyükelçiliğine atandı, 1787’ye değin
orada kaldı. “Fransız düşünceleri”ni özümseyerek
Voltaire’in hayranlarından biri oldu.
Dostlan, Kastilya Konseyi’ndeki görevini
üstlenen Floridablanca kontunun yerini
almak üzere ülkeye dönmesi için çalıştıysa
da, III. Carlos’un ölümü üzerine tahta çıkan
IV. Carlos bir görev değişikliğine gitmedi.
Ama, Floridablanca’nm Fransız Devrimi’ne
ilişkin haberlerin yayılmasını engellemeye
çalışması ve XVI. Louis’yi kurtarma girişiminde
bulunmaması, kral tarafından görevden
alınarak yerine Aranda’nm getirilmesiyle
sonuçlandı. İspanya’ya dönen Aranda,
sansürü gevşettiyse de, Fransızları yatıştırma
çabalarından sonuç alamadı. Kasım
1792’de görevden alınarak yeniden ordudaki
komutanlığına getirildi. Fransa kralının
öldürülmesinden sonra Başbakan Godoy’
nın, Fransa ile savaş siyasetine karşı çıktı.
Bunun üzerine krallık konseyinden çıkarılarak
Jaen’e sürgün edildi. 1795’te Carlos’un
izniyle Aragon’daki malikânesine çekildi ve
üç yıl sonra orada öldü.