Âşık Çelebi

Türk yazarı ve şairi (Prizren 1520-Üsküp 1572). Bur- sa’da yerleşmiş Bağdatlı Seyyit Ali’nin oğlu olan Âşık Çelebi (asıl adı PirMehmef tir) çocukluk yıllarını Rumeli’de geçirip, İstanbul’da dönemin ünlü bilginlerinden ders alarak öğrenimini tamamladı. Bursa’da mahkeme kâtipliği, mütevellilik yapıp (1541), Priştine, Serfiçe, Narda, Alâiye, Niğbolu, Rusçuk, Kırtova kadılıklarında bulundu. Sokullu Mehmet Paşa adına Arapça bir Şakayık zeyli yazarak sadrazama sunması üstüne, ömür boyu Üsküp kadılığına atandı. Âşık Çelebi, daha çok dil ve edebiyat alanlarında çalışmış, Arap ve Fars edebiyatından çeviriler yapmış, Arapça ve Farsça şiirlerini Divan’ında toplamıştır. Genellikle aşkı konu alan şiirlerinde günlük yaşamdan sahnelere, doğanın güzelliklerine rastlanır. Ama şairliğinden çok, düzyazıları ve edebiyat tarihçiliği önemlidir. Başlıca yapıtları: Ravzatıüş-Şüheda Tercümesi (Uü- seyin Vaiz’in yapıtının Farsça’dan çevirisi), Şakayık ün- Numâniye Tercümesi, Tibr ül-Mesbuk Tercümesi(Ga- zali’den), Zeyl üş-Şakayık (Arapça yazılmış ve Sokul- lu’ya sunulmuştur), Ravz ül-Ahyâr (Muhyittin Muhammet’in Arapça yapıtının çevirisi), Sigetvarrıâme (Kanu- ni’nin Zigetvar seferiyle ilgili manzum yapıt), Meşairüş- Şuara (tezkire), Sehrengiz-i Bursa (Bursa’nın güzelleri ve güzellikleriyle ilgili manzum yapıt, yazılışı 1541),