NÖTRİNO NÖTRİNO i. (fr. neutrino). Nükl. Beta radyoaktif ışıma sırasında elektronla aynı anda yayılan, sıfır veya çok küçük kütleli yüksüz tanecik. ■— ANSİKL. Son deneyler büyük hızlandırıcılarda nötrino’nun varlığını ortaya koydu; maddeyle etkileşmeleri dolaysız olarak gözlendi, özelliklerini incelemek için 1954’-te Brookhaven’de (A.B.D.) ve Cern’de (Cenevre) nötrino demetleri meydana getirildi. Gerçekte iki çeşit nötrino’nun var olduğu gözlendi u« ile gösterilen elektronla ...

NÖTRETTO NÖTRETTO i. ifr. neutretto). Nükl. Elektron veya pozitonla aynı kütleye sahip, fakat elektrik yükü sıfır olan hipotetik bir tanecik için düşünülen ad. (

NöSTON NöSTON i. (fr. neuston). Suların yüzey tabakasının altında veya üstünde yaşayan organizmaların tümü. (L)

NÖRULA i, (fr. neurula). Embriyol. Omurgalılarda, gastruladan sonra gelen ve sinirsel boruyu oluşturan embriyon evresine verilen ad. (L)

NöROTROPİZM NöROTROPİZM i. (fr. neurotropisme), Biyol. ve Ted. Kimya tedavisinde kullanılan çeşitli ilâçların ve tetanoz toksini gibi bazı bakteri toksinlerinin sinir sistemine yönelme ve yerleşme Özelliği. (L) NöROVEJETATİF sıf. (fr. neurovégétatif). Bk. SİNİR. NÖROZOM i. (fr. neurosome). Dokubil. Sinir tellerini meydana getirmek üzere diziler halinde yer alan küçük taneciklere verilen ad. (L

NÖROTROP NÖROTROP sıf. (fr, neurotrope). Fizyol ve Patol. Daha çok sinir sistemine yerleşen bazı kimyasal maddelere (kokain, morfin) ve bazı mikrop veya virüslere denir. (L)

NÖROTAKTİZM NÖROTAKTİZM i. (fr. neurotactisme). Dokubil. Nöronlardaki silindireksenlerin, büyürken çevrelerindeki mezoderm hücrelerine doğru yaptığı kimyasal yönelme hareketi, bu yönelme sonucunda silindirekse-nin etrafında Schwann kılıfı oluşur. (L) NÖROTOKS1N i. (fr. neurotoxine). Patol. Daha çok sinir dokusuna yerleşen toksin. (Bazı derisidikenlilerin veya sürüngenlerin zehirlerinde, bazı bakterilerde [perfrlngens basili, tetanoz basili] bulunur.) [L]

Niels Erik NÖRLUND (Niels Erik), danimarkalı matematikçi (Slagelse 1885-?)Lund üniversitesinde (1912), daha sonra Kopenhag üniversitesinde (1922) matematik profesörü oldu, Danimarka Geodezi servisine müdür tayin edildi. Diferansiyel denklemler üstüne önemli araştırmaları vardır.  NöROARTRtTtZM i. (fr, neuro-arthritisme). Dış sebeplere değil de daha çok be< lirtilerin meydana çıktığı alana bağlı hastalıklar (damla ve romatizma diyatezleri v.b.).

NÖROŞİRÜRJİ NÖROŞİRÜRJİ i. Tıp. Bk. SîNiR cerrahîsi.

NÖROBLAST i. (fr. neuroblaste). Hücre-bil. Etrafı ince bir protoplazma tabakası ile çevrili yuvarlak çekirdekli embriyon sinir hücresi. (Nöroblast, önce silindir şeklinde bir uzantı çıkarır; bu uzantı ileride akson olur; daha sonra, karşı uçta, dallı budaklı dendritler belirir. Bk, nöron,

NöRORETİNIT NöRORETtNIT i. (fr. neuroritinite). Oftalmoloji. Gözün dip tarafında, papilla’da ödem, retina’da kanama ve sızıntılarla ortaya çıkan bozukluk. (Nefritlerden ve hipertansiyondan ileri gelir.)

NÖRO PSİŞİK veya NÖROPSIKOLOJtK NÖRO PSİŞİK veya NÖROPSIKOLOJtK sıf. (fr. neuropsychique veya neuropsychologique). Tıp. Sinir sistemini ve ruhbilimi ilgilendiren: Nöropsifik bozukluklar. (L)

ÖLMEZ sýf. (ölmek’ten öl-mez). Ebedî, ö- lümsüz olduðuna inanýlan, kalýcý olan: Sonradan iki büyük tarikata iki ölmez alem olan bu velilere türk kültürü ve düþüncesi adýna çok þey borçlu olduðumuzu […] bildirmemiz gerek (N. Araz). Her kim ki olursa bu sýrra mazhar / Dünyaya býrakýr ölmez bir eser (Âþýk Veysel). || Dayanýklý, saðlam, uzun süre eskimeyen: On sene kullansanýz gene ...

NÖROPSİKOLOJİ i. (fr neuropsychologie) NÖROPS1KOLOJİ i. (fr neuropsychologie). Yüksek psikolojik fonksiyonlarla beyin yapıları arasındaki ilişkileri inceleyen bilim. (Nöropsikolojinin araştırma yollan, bu iki düzeyde olmak üzere, bir yandan insanda görülen zihin bozukluklarının, öte yandan da, hayvanın merkezî sinir sistemi üstünde yapılan deneysel müdahaleler yo-luyle davranışında meydana gelen değişmelerin gözlemine dayanır.) — ANSİKL. « Tarih. Nöropsikoloji’nin gelişmesi, Broca’nın beyindeki çeşitli merkezlerin yerini ...

NÖRODERMATOZ i. (fr. neurodermatose). Sinirlerdeki bozukluktan ileri gelen deri hastalığı. («Likenleşmİş» denen bazı egzamalar [bunların oluşmasında heyecan etkeni etyolojik rol oynar] ve sinirlerdeki bozuklukla birlikte görülen soydan geçme çeşitli deri hastalıkları bunlar arasında sayılabilir.) NÖRODIN i. (fr. neurodine). Kim. Fenil-üretan’ın CrfîsO—CO—NH—CoH<—O—CO—CHa formülündeki asetoksilli türevi; ateş düşürücü olarak kullanılır.  NöROEPtTELYUM i. (fr. neuro-epithelium). Dokubİl. Embriyonda dış deriden oluşan ve ilkel sinir ...

NÖROPS1KİYATR1 NÖROPS1KİYATR1 i. (fr. neuropsychiatrie). Tıp. Nozoloji ve psikiyatriye dayanan tıbbî ihtisas dalı. (Aslında, bu bilim dallarından her birinin alanı o kadar geniştir ki, nöropsikiyatri alanında çalışan uzman hekim, ya sinir hastalıkları uzmanı veya özellikle psikiyatri uzmanıdır. (L)

— ANSÎKL. NÖrofibromatoz’un, belirtileri şunlardır; 1. esmerimsi lekeler; 2. molus-kum şeklinde serpiştirilmiş deri urları; 3. sert veya iğsi çekirdekler meydana getiren sinir urlan; 4. değişken akıl bozuklukları (zihin yeteneklerinde zayıflama). Bazı silik şekillerde bu belirtilerin sadece bir tanesi görülür. Hastalık en çok çocukluk veya ye-niyetmelik çağında başlar ve genellikle ge- lişen bir seyir takip etmeden sonsuz sürüp gider. Urlardan biri ...

NÖROPRORAZ1 i. (fr. neuroprobasie) NÖROPRORAZ1 i. (fr. neuroprobasie). Bakteriyol. Nörotrop virüslerin, sinirlere girdikleri noktadan sinir merkezine kadar ilerlemesine verilen ad. (L)

  NörofizyoloU, elektroniğin (doğru akımlı amplifikatörler, içtepi amplifikatörleri v.b.) ve sinir sisteminin çeşitli kısımları arasındaki potansiyel farklarını ortaya çıkarmağa imkân veren mikro elektrotların mükemmelleşmesi sayesinde gelişti. Bu gelişmeler miyotatik refleksi daha iyi tanımağa da imkân verdi. Bu alandaki araştırmalara katılan birçok araştırmacı arasında özellikle Eccles, Hodgkin ve Huxley’i saymak gerekir. NÖROGLİOM i. (fr. neurogHome). Patol. Sinir elemanlarından (nevrogli, sinir hücreleri, ...

NÖROPATOLOjl NÖROPATOLOjl i. (fr. neuropathologie). Sinir sistemi hastalıklarını özellikle sinir sisteminin anatomi ve patolojisini inceleyen tıp dalı, (L) .ÎÖROPLEJİK sıf, ve i. (fr. neuroplegi-que). Ted. Herhangi bir noktada sinir a~ kimini felce uğratabilecek maddelere denir* (Gangliyoplejiklerle kürarlayıcılar bu tanımın içine girer.) —- ANSİKL. Aslında nöroplejik terimi sadece yaşatkan sinir sistemini her noktada engelleyebilecek ilâçlar için kullanılmalıdır. Bunlar fenotiyazin’ın birkaç türevidir ...