DİCLE Anadolu’dan doğarak Irak’tan geçen, Fırat ile birlenerek Şattülarap adı altında Basra körfezine dökülen nehir DİCLE» Anadolu’dan doğarak Irak’tan geçen, Fırat ile birlenerek Şattülarap adı altında Basra körfezine dökülen nehir. Uzunluğu 1900 km (Türkiye topraklarında 523 km). Adı (batı dillerinde Tigre, Tigri, Tigris; süryanicede Diglath), sanıldığına göre sümerce Tig-gal «ulu ırmak»’tan gelir. Dicle, Güneydoğu Toros’İarda Maden dağları kesiminde doğar; çoğunlukla ...

DİCKSTEİN (Samuel), polonyalı matematikçi DİCKSTEİN (Samuel), polonyalı matematikçi (Varşova 1851-ay.y. 1939). Varşova üniversitesinde profesörlük yaptı. İlmî ve öğretici dernek ve dergilerde kurucu ve yönetici olarak çalıştı. Matematik tarihi alanında ün yaptı. (L) Dick tepkimesi, 1924’te, G.T. ve G.M. Dick adlı hekimler tarafından, kızıla karşı duyarlığı anlamak için tavsiye edilen tepkime. Hemolitik bir streptokokun sulandırılmış toksininden deri altına 0.1 sm” şırınga ...

DİCKSON CİTY DİCKSON CİTY, A.B.C.’de şehir, Penn-sylvania’da, Scranton’un kuzeydoğusunda; 11 548 nüf. Maden kömürü. Dökümcülük. İpekçilik. (L) DİCKSONİA i. Ağacımsı eğreltiotu. (Cyat-heaceae familyasından.) [L]

DİCKSON (sir James Robert), avustralyalı devlet adamı DİCKSON (sir James Robert), avustralyalı devlet adamı (Plymouth, İngiltere 1832-Sidney, Avustralya 1901). 1854’te Victoria’ya (Avustralya) göç etti; orada ve New South Wales’te yıllarca yaşadıktan sonra 1862’de Queesland’e yerleşti; Queensland Kraliyet bankasıyle ilişkiler kurdu ve 1872’-de Quensland meclisine girdi. 1876’da işletmeler bakanı, 1876-1879 ve 1883-1887 arasında maliye bakanı, 1884’te geçici başbakan oldu; 1887’de topraktan ...

DİCKSON (Leonard Engere), amerikalı matematikçi DİCKSON (Leonard Engere), amerikalı matematikçi ( Iowa 1874-Ttexas 1954 )• 1900 Yılından itibaren Chicago üniversitesinde profesör. Sayılar ve modern cebir teorisi üzerinde yaptığı araştırmalarla tanınır. Amerikan cebir okulunun kurucularındandır^ L)

DİCKSON, Sibirya’nın kuzeybatı sınırında, Yenisey ırmağı ağzında küçük ada DİCKSON, Sibirya’nın kuzeybatı sınırında, Yenisey ırmağı ağzında küçük ada. Adını isveçli Oskar Dickson’dan alır. Birkaç yüz nüfuslu bir limanı, verici radyosu bulunan bir meteoroloji istasyonu vardır. İklimi kararsızdır, bol yağış alır. (L)

DİCKİNSON (Emily), amerikalı kadın şair Emily DİCKİNSON (Amherst, Massachusetts 1830-ay.y. 1886). Edgar Allan Poe ve Walt Whitman’dan sonra XIX. yy. amerikan şiirine hâkim oldu. His hayatında hayal kırıklığına uğradıktan sonra babasının evine kapandı, orada düşünce ve ruh âlemine daldı. İç dünyasını yansıtan binden fazla küçük şiir yazdı, ölümünden sonra yayımlanan (18901896) bu eserler ancak 1920’den itibaren de-ğerlendirilebildi. Dickinson’a göre şiir, ...

DİCK1NSON (Edwin), Amerikan Ressamı DİCK1NSON (Edwin), amerikan ressamı (Seneca Falls, New York 1891). Pratt Sanat enstitüsünde ve Art Students League’de öğrenimini tamamladı. Resimleri, gerek gerçekçi ve gerekse soyut resim geleneğini sürdüren ressamlar arasında hayranlık uyandır-dıysa da, büyük bir üne kavuşması, ancak 1950’den sonra ^ mümkün oldu. Olgunluk çağlarında yaptığı resimler, her biri üzerinde yıllarca çalışılmış tablolardır. Bunlarda garip ışık ve ...

DİCKENS (Chaıles), İngiliz Romancısı DİCKENS (Chaıles), İngiliz romancısı (Landport, Portsmouth 1812-Gad’s Hill, Rochester 1870). Küçük bir memurun sekiz çocuğundan İkincisi olan Dickens’in çocukluğu çok sıkıntılı geçti. İleride eserlerine tükenmez bir kaynak olan o günlerin acılığım ancak okuma tutkusu ve kız kardeşi Fanny’nin sevgisi gideriyordu. 1823’te Dickens ailesi Londra’ya yerleşti. Ama Dickens’in gırtlağına kadar borçlanan babası hapse mahkûm oldu ve üç ...

DiCK (George Frederick), amerikalı hekim (Ft. Wayne, Indiana 1881-Palo Alto, Kaliforniya 1967) DiCK (George Frederick), amerikalı hekim (Ft. Wayne, Indiana 1881-Palo Alto, Kaliforniya 1967). 1905’te Chicago’da, Rush Tıp kolejini bitirdikten sonra Avrupa’da patoloji üstünde çalıştı. Birinci Dünya savaşına binbaşı olarak katıldı ve Fransa’ya yollandı. Burada kızıl hastalığı ile ilgili çalışmalar yaptı. 1918-1933 Arasında Rush Tıp kolejinde profesörlük görevinde bulundu. 1935’te ...

DİCHROA i. Tıbbî bitki DİCHROA i. Tıbbî bitki. Ana maddesine dikroin denir. (D. febrifuga Çin’de ve Çin-hindi’nde yetişir. Taşkırangillerden.) [L] Dichtung und Wahrheit (Şiir ve Gerçek), Goethe’nin yazdığı, kendi biyografyası; bu 4 ciltlik eserin yalnız üçü yazarın sağlığında yayımlandı (1811-1814). Goethe başlan- gıçta sadece hayatının hikâyesini yazmak istiyordu. Ama, hikâye ilerledikçe kendi gelişmesini etkileyen, çağdaşlarını ve düşüncelerini de anlatmağa başladı. ...

DİCHORİSANDRA i. Güney Amerika’da yetişen otsu bitki DİCHORİSANDRA i. Güney Amerika’da yetişen otsu bitki. Birçok türü (D. albo-marginata, D: thyrsiflora, D. mosdica) sorguç şeklindeki yapraklarının özelliği için sıcak limonluklarda yetiştirilir. (Commeli-naceae familyasından.) [L]

DİCHOGRAPTUS i. Alt Silüryen’de bulunan fosil graptolit DİCHOGRAPTUS i. Alt Silüryen’de bulunan fosil graptolit. Orta bir diskte birleşen basit sekiz dallı bir gövdesi vardır; her dalında bir sıra hücre bulunur. (Dichograp-tidae familyasının örnek tipi.) [L]]

DİCHOBUNİDAE çoğl. i. Küçük memeli hayvanlar familyası DİCHOBUNİDAE çoğl. i. Küçük memeli hayvanlar familyası. Toynaklı dört parmağından yanda bulunan ikisi daha küçüktür. (özellikle Quercy fosforitelerinde, Oligosen ve Eosende fosil.) [L

DİCHİROTRİCHUS i. Küçük ağılı böcek DİCHİROTRİCHUS i. Küçük ağılı böcek. Nemli yerlerde, özellikle acı su kıyılarında yaşar. Delik şeklindeki yuvalarını buralara kazar. (Kınkanatlıların carabidae familyasından.) [L]

DİCHELİA Yaprak bükücü böcek DİCHELİA i. (yun. di, iki ve khele, kıs-kaç’tan). Yaprak bükücü böcek. Orta veya Kuzey Avrupa’da bulunur. Dichelia gno-mona’mn tırtılı yaban mersininde yaşar. (Küçük pul kanatlı kelebeklerin tortricidae familyasından.) [L]

DİCHAPETALUM i. Almaşık yapraklı bitki DİCHAPETALUM i. Almaşık yapraklı bitki. Yaprak sapları yapracıklı, çiçekleri uzun ve dallı salkım şeklindedir. Tropik bölgelerde yetişir. (Dichapetalaceae familyasının örnek tipi.) [L] DİCHELESTİUM i. Kopepod kabuklu hayvan DİCHELESTİUM i. Kopepod kabuklu hayvan. Çeşitli balıkların, özellikle mersin balığının solungaçlarında asalak yaşar. (Gövdesi biçimsizleşmiş, göğüs ayaklan körele-rek lop halini almıştır.) [L]

DiCEY (Albert Venn), İngiliz hukukçusu DiCEY (Albert Venn), İngiliz hukukçusu (Claybrook Hall, Lutterworth yakını, Leicestershire 1835-Oxford 1922). Oxford üniversitesinde Balliol kolejinde okudu ve Trinity kolejine öğretim üyesi oldu (1860); Inner Temple barosuna girdi (1863). Ox-ford’da İngiliz hukuku profesörlüğü yaptı; All Souls kolejine öğretim üyesi oldu (1882). 1909’da akademik görevlerinden çekildiyse de, 1916’ya kadar avukatlık yapmağa devam etti. Fn ünlü eseri ...

Di CER ATHERİUM i. Toynaklı memeli hayvan fosili Di CER ATHERİUM i. Toynaklı memeli hayvan fosili. Avrupa’da miyosen ve oligosen tabakalarında görülür. (Gergedangillerden.) [L]

DİCERAS (yun. di, iki ve keras, boy-nuz’dan) DİCERAS (yun. di, iki ve keras, boy-nuz’dan). Paleont. Sert kabuklular grubundan yassı solungaçlı yumuşakça. Tıkız kabuklu kalın kavkısı birbirine eşit olmayan iki çenet halindedir; çenetlerden biriyle ve spiral çengelleriyle tutunur. (Üsı jura çağına ait bazı tabakaların karakteristik fosilidir.) [L]