Yazar Arşivi: Kursistem Moderator

azap;

(Arapçada “bekâr erkek”), Anadolu Beylikleri’nde donanma hizmetinde kullanılan asker, Osmanlı ordu ve donanmasında hafif piyade askeri. İlk azap örgütü Aydınoğlu Umur Bey tarafından 14. yüzyılın ilk yarısında İzmir’de kuruldu. Umur Bey Ege Adalarına düzenlediği akınlarda bu donanma askerlerinden yararlandı. Bu nedenle Akdeniz’deki Türk korsanlarına Bizans ve Latin kaynaklarında “azapi” denir. Azap örgütü, Anadolu beyliklerinin piyade güçleri içinde de yer aldı. ...

Devamını Oku »

Azandeler,

asandeler, zandeler ya da NİAM-NİAM olarak da bilinir, Nijer-Kongo dil ailesinin Adamawa-Doğu öbeğine bağlı bir dil konuşan Orta Afrika halkı. Nil ve Kongo ırmaklarının su bölümü çizgisi boyunca Sudan, Zaire ve Orta Afrika Cumhuriyeti’nde yaşarlar. Kuzeyde savanlar, güneyde yağmur ormanları ile kaplı olan Azande topraklan tarım ve avcılığa elverişlidir. Eskiden insan eti yiyen bir halk olarak bilinen Azandeler demir, kil ...

Devamını Oku »

Azad Keşmir,

Hint Yarımadasının kuzeybatısında Cemmu ve Keşmir’in Pakistan kesiminde, Hindistan’ın bölünmesinden sonra 1947’de kurulan devlet. Pakistan’ın eyaleti ya da idari bölgesi olmamasına ve Pakistan tarafından “bağımsız” olarak nitelendirilen bir yönetime sahip olmasına karşın, ekonomik ve idari bakımdan, koruması altında olduğu Pakistan’a bağlıdır. Yüzölçümü yaklaşık 1.680 km2’dir. Bir yay biçiminde uzanan topraklan doğuda Hindistan denetimindeki Cemmu ve Keşmir eyaleti, güney ve güneybatıda ...

Devamını Oku »

Azablar Namazgahı,

Çanakkale’nin Gelibolu ilçesinde, erken dönem Osmanlı örneklerinden namazgâh (açık havada namaz kılma yeri). 1407’de yapılan Azablar Na- mazgâhı 10 m x 12,5 m ölçülerinde üstü açık bir ana mekân ile onu çevreleyen bir korkuluktan oluşur. Giriş kapısına göre sağda kalan minber külahla örtülüdür. İki yanı sütunlu mermer bir niş içindeki mihrabın tepesi mukarnasla bezelidir. Mihrabın yanlarında birer pencere vardır. Namazgâ- ...

Devamını Oku »

Azab,

maddi ve manevi işkence, eziyet, ıstırap anlamındaki sözcük. Kuran ve hadislerde Tann’nın bu dünyada ve ahirette verdiği cezalar karşılığında kullanılır. Buna göre azab, dünya azabı ve ahiret azabı stein in Mexico (1933; Ayzenştayn Meksika’da), Death Day (1933; Ölüm Günü), Time in the Sun (1939; Güneşte Zaman), Mexican Symphony (1942; Meksika Senfonisi) gibi filmlerde kullanıldı. Ama bu filmlerin özgün tasarıyla ilgisi ...

Devamını Oku »

Ayvazovski, İvan Konstantinoviç

(d. 17 Haziran 1817, Feodosya [Kefe] – ö. 19 Nisan 1900, Feodosya [Kefe], Kırım), Ermeni kökenli Rus deniz ve manzara ressamı. Yeteneğiyle genç yaşta soylu çevrelerin dikkatini çekti. 1833’te lise öğrenimini yarıda bırakarak Petersburg Güzel Sanatlar Ayvazovski Ana Yayıncılık Arşivi Akademisi’ne girdi. Manzara ressamı Vo- robyev’in öğrencisi oldu. Boş zamanlarında doğadan çalıştı. Fransız ressamlan Joseph Vemet ile Claude Lorain’in Hermitaj ...

Devamını Oku »

Ayvaz, Kâzım

(d. 1938, Rize), iki kez Dünya birinciliği kazanan ve Ölimpiyat şampiyonu olan Türk güreşçi. Güreşe 1952’de İstanbul Güreş İhtisas Kulübü’nde başladı. On yedi yaşında Celal Atik’i yendi. 1956 Olimpiyat seçmelerinde Mithat Bayrak’la yenişemedi ve Olimpi- yat’a rakibi götürüldü. Ayvaz ilk uluslararası şampiyonluğunu 1958’de kazandı ve Budapeşte’de Sovyet Gamamik ve Romen Bularca gibi rakiplerini yenerek grekoromende 79 kilo Dünya birincisi oldu. ...

Devamını Oku »

Ayvalık,

Ege Bölgesi’nde, Balıkesir iline bağlı ilçe ve ilçe merkezi kent. Yüzölçümü 266 km2 olan Ayvalık ilçesi kuzey ve kuzeydoğuda Gömeç ilçesi, doğu ve güneydoğuda İzmir ili, güney, güneybatı, batı, kuzeybatı ve kuzeyde Ege Deniziyle çevrilidir. Ayvalık ilçesi, genellikle alçak tepelik alanlardan oluşur. Madra Dağının uzantıları ilçenin doğu kesimini engebelendirir ve kıyıya doğru giderek alçalır. Ovalar kıyı kesiminde yer alır. Kıyı ...

Devamını Oku »

Ayvaköy Mağarası,

ayvaİn! olarak da bilinir, Marmara Bölgesi’nde, Bursa ilinin Nilüfer ilçesine bağlı .Ayvaköy yakınında mağara. Mezozoyik (İkinci) Zamana (y. 225-65 milyon yıl önce) ait kalkerler içinde oluşmuştur. Ayvaköy Mağarasının içinden Karadonlu Deresi geçer. Bu akarsuyun Ka- zanpınar köyü (Mustafakemalpaşa ilçesine bağlı) batısında mağaraya giriş ağzı Çanku- yu, Ulubat (Apolyont) Gölünün güneybatı kıyısına pek uzak olmayan Ayvaköy yakınındaki çıkış ağzı ise Ayvaini ...

Devamını Oku »

Ayvacık,

Karadeniz Bölgesi’nde, Samsun iline bağlı ilçe ve ilçe merkezi kasaba. Eskiden Çarşamba’ya bağlı bir bucak olan Ayvacık, 9 Mayıs 1990 tarihli ve 3644 sayılı yasayla ilçe yapılmıştır. Nüfus (1990) ilçe, 28.112; kasaba, 5.375.

Devamını Oku »

Ayancık,

Karadeniz Bölgesi’nde, Sinop iline bağlı ilçe ve ilçe merkezi kent. Yüzölçümü 876 km2 olan Ayancık ilçesi doğuda Erfelek ilçesi, güneyde Boyabat ilçesi ve Kastamonu ili, batıda Türkeli ilçesi, kuzeyde de Karadeniz ile çevrilidir. Çok dar bir kıyı şeridinin ardında birdenbire yükselen ilçe topraklarını Küre (İsfendi- yar) Dağları() engebelendirir. Kuzey Anadolu Dağlarının() batı bölümündeki kıyı dağlarından olan Küre Dağları içinde yeralan ...

Devamını Oku »

Ayala, Francisco;

(d. 1906, Granada, İspanya), İspanyol romancı ve toplumbilimci. 1929’da Madrid Üniversitesi’nin hukuk fakültesini bitirdiğinde, Tragicomedia de un hombre sin espıritu (1925; Ruhsuz Bir Adamın Acıklı Güldürüsü) adlı romanı yayımlanmıştı. Bu yapıtıyla, ölümle ilişkili ve psikolojik konularda ustalığını kanıtladı. 1930’da Berlin’de öğrenciyken Etelvina Sil- va Vargas adlı Şilili bir kadınla evlendi. 1932’de Madrid Üniversitesi’nin hukuk fakültesinde ders vermeye başladı. O yıl, ...

Devamını Oku »

ayak;

, âşık şiirinde uyak anlamında kullanılan sözcük (bak. uyak). Ayrıca âşık şiirinde, divan şiirinin etkisiyle yazılmış olan ve “ayaklı” sıfatıyla anılan şiir türlerindeki artık (ziyade) dizelere de bu ad verilir. Bu dizelerle oluşturulan şiir türleri ayaklı divan (bak. divan), ayaklı kalenderi (bak. kalenderi), ayaklı koşma (bak. koşma), ayaklı semai (bak. semai) gibi adlar taşır.

Devamını Oku »

ayagapata,

Hindistan’ın Mathura kentindeki Kankali-Tila gibi Cayna yerleşmeleriyle ilişkili, İS 1. yüzyıldan kalma adak levhaları. Bu levhalar, örneğin stupa(*), dharmaçakra (yasanın çarkı), tri-ratna (üçmücevher), ashtamangala (sekiz uğurlu simge), çaityavrksha (kutsal ağaç) gibi, Cayna- cılıkta kutsal sayılan nesnelerin betimleriyle, bazen de bir Cina ya da saygıdeğer bir keşiş betimi ile bezenmiştir. Ayagapata’lar daha eski dönemlere ait şilapata’lara (doğa tanrıları yaksha’\ara ve ağaç ...

Devamını Oku »

Ayacucho Savaşı,

Latin Amerika bağımsızlık savaşları sırasında, yurtseverlerin Peru’da Ayacucho yakınlarındaki yüksek platoda kralcılara karşı zafer kazandıkları savaş (9 Aralık 1824). Bu savaş Peru’nun İspanyol egemenliğinden kurtulmasını ve yeni kurulan Güney Amerika cumhuriyetlerinin İspanya’dan bağımsızlaşmasını sağladı. Peruluların yanı sıra Venezuelalı, KolombiyalI, Arjantinli ve Şilililerden olmak üzere yaklaşık 6 bin kişiden oluşan devrimci kuvvetler, Simön Bolı’var’ın seçkin yardımcısı Venezuelalı Antonio Jose de Sucre’nin ...

Devamını Oku »

Ayacucho,

Peru’nun ortagüney kesiminde Ayacucho yönetim bölgesinin (departamento) ve Huamanga ilinin (provincia) merkezi. Batı Andlan’mn doğu yamaçlarında, 2.746 •m yükseklikteki verimli bir vadi üzerinde yer alır. İnsanı dinç tutan yumuşak bir iklimi vardır. 1539’da Francisco Pizarro tarafından kurulan ve 1825’e değin Huamanga olarak bilinen kentin günümüzdeki adı, devrimci güçlerin 1824’te kral yanlısı güçleri yenerek Peru’yu İspanyol egemenliğinden kurtardıkları Ayacucho düzlüğünden (Keçuva ...

Devamını Oku »