AYRI KOTU

AYRI KOTU (Agropyron repens); Aim. Gemeine Qecke, Fr. Chiendent commun, İng. Common Couch Grass, Scutch, Twitch. Familyası:
Buğdaygiller (Gramineae). Türkiye’de yetiştiği
yerler: İstanbul, Trakya, Muğla, Anadolu.
Temmuz-ağustos ayları arasında yeşil veya
morumsu-yeşil renkli başaklar veren, 30-100 cm
boyunda, çok senelik otsu bir bitki. Toprak altında
çok fazla yayılmış olan ana kökleri bulunur. Bilhassa
kumlu toprakları sever. Gövdeleri dik, tüysüz
ve içi boştur. Yaprakları dar, uzun, ince, paralel
damarlı, sivri uçlu, koyu yeşil renklidir. Çiçekler
gövdenin ucunda ve yassı bir başak durumunda
toplanmışlardır. Meyve sarımsı renkli uzuncadır.
Kullanıldığı yerler: Kullanılan kısımları kökleridir.
Köklerinde triticin, uçucu yağ, müsilaj ve
potasyum bulunur.
Bitkinin etli kökleri çok eskiden beri üriner
hastalıklarda kullanılan önemli bir halk ilacıdır.
Kökler mesâne ve böbrek iltihapları dâhil, mesânedeki
taş ve kumları düşürmek için kullanılan
iyi bir idrar söktürücüdür. İdrar arttırıcı olarak mısır
püskülü, arpa ile beraber kaynatılarak kullanılır.
Hatta köpekler bile ağız ve barsaklarını temizlemek
için bitkinin yapraklarını büyük bir
zevkle yedikleri için bitki “köpekçimeni” olarak
da bilinir. Tarlalarda belirtilen türden başka, buna
çok benzeyen büyük ayrıkotu (cynadan dactylon)
olarak bilinen çeşidinin daha kaim kökleri
olup, nişast