BALKARLAR

BALKARLAR; Kuzey Kafkasya’daki Kabartay-
Balkar Özerk Cumhuriyetinde yaşayan Türk
boyu. Taulular (Dağlılar) veya Malkarlar diye de
tanınırlar.
Balkarlarm menşei hakkında değişik görüşler
vardır. Bâzı araştırmacılar Balkar adının Bulgar’dan
kaynaklandığını ileri sürmektedirler. Ekserî
araştırmacılara göre ise uzun müddet göçebe
bir hayat süren ve Karaçaylılarla birlikte yaşayan
Balkarlar, adlarının Kırım’dan göç ettikleri sırada
kendilerine önderlik eden “Malkar” adında bir
beyden geldiğine inanırlar. Menşelerinin Hazar
Türklerine dayandığını ileri sürenler de vardır.
Bunlara göre Balkarlar 10 ve 11. yüzyıllara kadar
bağımsız yaşamış, daha sonra Ruslar veya Osetler
tarafından Kafkasya’ya sürülmüşlerdir.
Balkarlar, Âltmordu ve Kırım hanlıklarının
hâkimiyeti altinda kaldıktan sonra 15. yüzyıl sonlarında
Kırım Hanlığıyla birlikte Osmanlı Devletinin
hâkimiyetine girdiler. Balkarlar arasında giderek
İslâmiyet yayıldı. Uzun müddet Osmanlı
himâyesinde huzur ve güven içinde yaşayan Balkarlar
1827 senesinde Rus hâkimiyetine girdiler.
1917 Ekim devriminden sonra Karaçaylılarla
birlikte Kuzey Kafkasya Bağımsız Cumhuriyeti
içinde yer aldılar. Kızılordu 1921’de bu devlete son
verince Balkarlar, Kabartay Bölgesine, Karaçaylar
ise Karaçay-Çerkes Özerk Bölgesine yerleştirildiler.
İkinci Dünya Savaşı sırasında Balkarlar ve
Karaçaylılar birleşerek Sovyet hükümetine karşı
çete savaşları başlattılar. Savaş sonrasında, Almanlarla
işbirliği yaptıkları için Orta Asya’ya ve
Sibirya’ya sürüldüler. Yaşadıkları bölge olan Balkariye
de Gürcistan Sovyet Cumhuriyetine katıldı.
1957 senesinde çıkartılan bir kânunla Balkarlarm
büyük bir kısmı Orta Asya’dan geri getirildiler.
Kabartay Balkar Özerk Cumhuriyetine yerleştirildiler.
Nüfusları 66.000 civârmda olan Balkarlar,
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliğidağılınca yeni sistem içinde hayatlarını sürdürmektedirler.
Balkarlar, Malkar til (Malkar dili) ve Tau til
(Dağlı dili) olarak adlandırdıklan Kıpçakça kökenli
bir dil konuşurlar. Balkarcanm dilbilgisi bakımından
Karaçayca ile ortak özellikleri vardır. 1926
senesine kadar İslâm harflerini kullanan Balkarlar
daha sonra Lâtin alfabesini ve 1940’ta da Kiril alfabesini
benimsediler. Gelişmiş bir yazılı edebiyatları
olmamasına rağmen zengin bir sözlü edebiyatları
vardır.