Bayramda Fakir Çocuklann Yüzleri de Gülsün!
ASIRLARDIR, SAVAŞLARIN EN BÜYÜK MAĞDURU HEP KADINLAR VE ÇOCUKLAR OLDU GÖÇ ETMEK İSE SAVAŞTAN KAÇ MA NIN YOLLARIN I )٨ N BİRİYDİ. AMA GİTTİKLERİ YERDE ONLARA KİM SAHİP ÇIKARDI? ELBETTE ONLARI DÜŞÜNECEK BİRİLERİ VARDI OSMANLI HİLAFET MERKEZİNDE…
Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde yaşanan toprak kayıplarına bağlı olarak başta İstanbul olmak üzere Osmanlı topraklarına büyük ölçüde göçler oldu. Bu göçlerden biri de 1853-1856 OsmanluRus (Kırım) Savaşı sonrasında Kafkasya’dan Anadolu’ya yapılmıştı. Ruslardan kaçan Çerkezler bin bir zorluk içerisinde Osmanlıya sığınmak için yollara düştü. Fakat bu göç yolculuğundan geriye kalanlar, genelde dul kadınlar ve öksüz çocuklardı.
Osmanlı Devleti zor durumdaki bu insanlara karşı son derece misafirperver davrandı. Muhacirlerin ve çoğu annesiz ve babasız olan çocukların üzerlerinde doğru düzgün elbiseleri dahi yoktu. Bunlar Devlet-i Aliyye’nin gözünden kaçmamış, bu muhtaç insanların ihtiyaçlarını karşılamak için kollar sıvanmıştı. Özellikle çocuklarla yakından ilgilenilmiş ve yaklaşan Ramazan Bayramı sebebiyle bunların giydirilmesi kararlaştırılmıştı. 1859 senesinde Sultan Abdülmecid Han devrinde yaşanan bu hadisenin teferruatını vesikanın aslından okuyalım.
Günümüz Türkçesiyle
Şehremanetine,
Şu sıralarda İstanbul’da bulunan Çerkez muhacirleri çocuklarının elbiseleri eskimiş olmakla beraber birçoğunun açık ve üryan gezmekte olduklarına şahit olunmuştur. Bu çocuklar Osmanlı Devleti’nin kanatları altına sığınmış birtakım âciz ailelerin çocukları olup anne ve babalarının bunları giydirecek güçleri yoktur. Çocukların bu halde bırakılmamaları devletin yüce şanı gereğinden olduğu gibi mevsime göre giydirilmeleri de kolaydır. Bundan dolayı yaklaşan Ramazan Bayramı münasebetiyle yüzlerinin gülmesi ve padişah hazretlerine hayır dualar etmeleri için bu Çerkez muhacirleriyle erkek ve kız çocuklarını giyindirmek üzere süratli bir şekilde basmadan elbiseler tedarik edilip dağıtılsın. Bunlar için yapılan harcamaların Maliye hâzinesinden ödenmesi için defterinin düzenlenmesi ve takdim edilmek üzere tarafınıza izin verilmesi, Tanzimat Meclisi ile haberleşilerek Meclis-i Vâlâ’da müzakere edilmiştir. Bu sebeple gereğinin bir an önce yerine getirilmesine önem verilmesi icap etmektedir.30 Nisan 1859
Metnin Transkripsiyonu:
Şehremâne tine,
El-hâletü hâzihî Dersa’âdet’de bulunan Çerkeş muhacirleri çocuklarının elbiseleri fersude olmak cihetiyle ekserisinin açık ve üryân gezmekte oldukları meşhûd olduğuna ve bunlar zîr-i cenâh-ı saltanat-ı seniyyeye dehâlet etmi؛ birtakım acezegân etfâli olarak peder ve mâderlerinin kendilerini iksâya muktedir olamayacakları ve bu halde bırakılmamaları dahi şân-ı mekârim■ nişân-ı âlî iktizâ-yı cehlinden bulunduğu misillü hasbe’l-mevsim iksâlannda suhûlet olduğu dahi bedihî idiğine mebni, takarrüb eden îd-i sa’îd münâsebetiyle mesrûriyetleri hâsıl olup cânib-i seniyyul-cevânib-i hazret-i pâdişâhîçün daavât-ı hayriyeleri isticlâb kılmak üzere işbu Çerkeş muhacirleriyle etfâlinin zükûr ve inâsına tesettür edecek derecede basmadan olarak serî(an birer kat elbise tedârik ve ıtâ olunarak esmânı sâye4 mekârim- vâye-i hazretti mülûkânede hazînemi celileri mâliyeden tesviye olunmak üzere defterci müfredâtının tanzîm ve takdimi için tarafı atûfîlerine me’zûniyet i(tâsı Meclisli Ali4 Tanzîmât ile bıl-muhâbere Meclisli Vâlada tezekkür olunmuş olmakla ol veçhile iktizasının hemen süratli icrâ ve ifâdesine himmet buyurmaları siyâkında tezkire.
27/N/1275 (Hicrî)
