BEHMENÎLER

Hindistan’ın Dekken bölgesinde kurulan Müslüman-Türk Hânedânlığı. Tuğ- luk- Türk sultanlarından Muhammed bin Tuğluk zamânında çıkan iç karışıklıklarda Alâeddîn Haşan Behmen Şah, Dekken bölgesinde bağımsızlığını îlân etti ve Gülberge şehrini pâyitaht yaptı. Elinde bulunan toprakları; Gülberge, Devletâbâd, Elliçpur ve Birdar olmak üzere dört vilâyete böldü. Bağımsızlığını îlân etmesine yardımcı olan beyleri bu vilâyetlere vâli tâyin etti. Alâeddîn Hasan’ın saltanatı, kurduğu düzeni kabûl ettirmek için özellikle Hindulara karşı yapmak mecbûriyetinde kaldığı seferlerle geçti. Devleti, Mısır’daki halîfe tarafından tanındı. 1358 senesinde Gucerât’a karşı yaptığı seferde hastalanıp vefât etti. Yerine oğlu Muhammed geçti. Muhammed Şâ- hm ilk işi, devlet ve ordu teşkilâtını kurmak oldu. Muhammed Şâhın bastırdığı para, Hindu dev- letininkinden daha hâlis idi. Hindu Varangel ve Vi- ceyanagar racaları, Behmenî topraklarında bulunan Hindû sarraflarla anlaşarak ele geçirdikleri paraları eritip kendilerininkine çevirdiler. Bastırdığı paraların üzerindeki Kelime-i şehâdetin yerine put konmasına kızan Muhammed Şah, Viceyanagar ve Varangel racalarının topraklarına sefer düzenledi ve bu işe vâsıta olan Hindû sarrafları îdâm ettirdi. Viceyanagar racasının ordusu dağıtıldı. Sultan Muhammed’in 1377’de vefâtından sonra yerine geçen oğlu Mücâhid de saltanatını Hin- dularla mücâdeleyle geçirdi. Yerine geçen amcası Davud Şahın kısa süren saltanatından sonra tahta Alâeddîn Hasan’ın torunu İkinci Muhammed Şah geçti. Dekken’de İslâmiyet bunun zamanında yerleşti. Sulh ve sükûn içinde geçen İkinci Muhammed döneminden sonra tahta çıkan Gıyased- dîn ve Şemseddîn şahların kısa süren devirleri karışıklık içinde geçti. Sultan Tâceddîn Firuz’un hâkimiyeti ele geçirmesi ile birlik sağlandı (1397). Viceyanagar ve Kerla racaları ile başarılı savaşlar yapıldı (1398). Yapılan antlaşma neticesinde Hin- dular, uzun zaman Behmenîlere saldıramadılar. Ancak Gücerat ve Malva sultanlıklarının Behmenîlere karşı düşmanca tavırlarından cesâret alarak Behmenî topraklarına girdiler. Sultan Firuz Telingana, Hindûlarına karşı düzenlediği başarısız seferin akabinde hastalandı ve kardeşi Ahmed Şah sultan oldu (1422). Ahmed Şah, Telingana Devletini tamâmen ortadan kaldırdı (1424). Gücerat ve Malva sultanlarına karşı başarılı seferler yaptı. Ölünce yerine Sultan Alâeddîn İkinci Ahmed geçti (1436). Bundan sonra Behmenîler Devleti iç karışıklıklar ve mücâdelelere sahne oldu. Hümâyûn Şah ve Nizam Şah devirlerinde de bu karışıklıklar devâm etti.