BİLİMLER

Erasmus Bartholin

Bilim tarihinde adı geçen ilk danimarkalı, yaptığı gözlemlerle Kepler kanunlarının hazırlanmasına yol açan ve astrometrinin temelini atan Tycho Brahe’dir (1546-1601).

XVII. yy. Thomas Bartholin (1616-1680) ve Stenon (1638-1686) gibi anatomi bilginleri, çift kırılma olayını bulan doktor Erasmus Bartholin (1625-1694) ve ışık hızını ilk defa ölçen Roemer (1644-1710) gibi fizik bilginlerinin çabalarıyle Danimarka için özellikle tıp ve fizik alanında çok parlak bir devre oîdu.

XIX. yüzyılın ilk yarısında üç danimarkalı, üç yeni bilim dalının öncüsü oldu: Oersted (1777-1851) elektromagnetizmayı keşfetti; Colding (1815-1888) ısının mekanik eşdeğerini ölçtü; Thomas (1826-1909) termokimyanın temellerini attı.

Çağdaş bilim dünyasında sözü edilen danimarkalı bilginlerden en ünlüleri şunlardır: biyometrinin kurallarını koyan Johannsen (1857-1927); geodezi bilgini Nörlund (doğ. 1885); astronom Hertzsprung (doğ. 1873); sönümlü dalgalar yerine, sürekli dalgaları kullanarak radyo sistemini geliştiren mühendis Poulsen (1869-1942) ve Pedersen (1874-

1941). Çağımızda Hansen (1842-1909), Sörensen (1869-1939), Finsen (1860-1904), Fibiger (1867-1928), Krogh (doğ. 1874) ve Dam (doğ. 1895) Danimarka’nın tıp dalındaki başarısını sürdürdüler. Fizik bilgini Niels Bohr (1885-1962) ise, atom fiziği alanında en seçkin bilginlerden biridir.

Hieronymous Georg Zeuthen

Çağdaş danimarka biliminin dünya çapında ün kazanmış kişileri şunlardır: matematikçi Zeuthen (1839-1920); matematik tarihçisi Harald Bohr (1887-1951); özellikle uzun süre Einstein’ın yanı sıra dünyanın en üstün atom ve çekirdek fiziği otoritesi olan ünlü Niels Bohr (1885-1962). Danimarka, sömürgeci Bedole (1594-1670) ve Bering’den (1681-1741) beri rağbet gören Denizbilimde de çok ileri gitmiştir. Bu bilim kolu Galathea gemisinin seferleri ve ayrıca milletlerarası Denizbilim teşkilâtı merkezinin Kopenhag’da olmasıyle haklı bir ün kazandı.