Birleşmiş Milletler Ticaret ve Gelişme Konferansı (UNCTAD)

Birleşmiş Milletler Ticaret ve Gelişme Konferansı (UNCTAD), Birleşmiş Milletler genel kurulunun bir yan organı.” — Tüm üye hükümetlerin (166 üye) temsilcilerini bir araya getiren konferans ile ticaret ve gelişme konseyi (122 üye) dışında, altı komisyonu, bir komitesi, çeşitli çalışma grupları ve bir sekreterliği vardır, üye ülkeler, coğrafi ve siyasal özelliklerine göre dört gruba ayrılırlar. İlke olarak dört yılda bir toplanan konferanslarda ana gündem maddesi üçüncü’ dünya ülkelerinin kalkınma sorunlarıdır. Ancak alınan kararlar her zaman uygulama olanağı bulamaz. Kuzey – Güney (gelişmiş ülkeler -ücüncü dünva ülkeleri) karşıtlığı, üçüncü
dünya ülkelerindeki iç kutuplaşmalar ve .sosyalist ülkelerin tutumu tartışmaları çıkmaza sokar ve organın güçsüzleşmeşine yol açar. Yine de UNCTAD, uluslararası hedefleri arasında, üçüncü dünyanın gelişmesini en ön sırada tutar ve sorunun çözümü için gelişmiş ülkeleri büyük ölçüde katkıda bulunmaya çağırır. Dördüncü ve beşinci toplantılar* Nairobi (1976) ve Manila’da
(1979) yapılan konferans, 6 haziran 1983’te Belgrad’da altıncı kez toplandı. Üç hafta süren toplantıda, toplam dış borçlan 600 milyarı aşan üçüncü dünya ülkelerindeki ekonomik durgunluk sorununa çözüm arandı; bu sorunun sürmesi halinde dünyanın ekonomik durgunluktan kurtulmasının gecikeceği vurgulandı. Varlıklı ülkelerle yoksul ülkeler arasında gittikçe büyüyen uçurumun dünyanın tümü için tehlike oluşturduğu kaydedildi. Toplantıda, daha önce
28 mart 9 nisan 1983’te, Buenos Aires’te yapılan 77’ler grubu (gelişmekte olan ülkeler) toplantısında hazırlanan ortak rapor da tartışıldı. Türkiye’nin dört grup içinden «gelişmiş ülkeler»in yer aldığı B grubuna sokulduğu Belgrad Konferansı*n-da en yoksul ülkelerin sorunları ağırlık kazandı. Okur – yazar oranı yüzde 5’in altında olan Nijerya, yüzde 9’u geçmeyen Yukarı Volta, yüzde 15’i aşmayan Etyop-ya, Çat ve Gambiya gibi Afrika ülkeleri, büyüme hızları sıfır ya da sıfırın altında olan ülkeler bunlar arasında yer ,aldı. Konferansta, sanayi ülkelerinin GSMH’la-rından yüzde 0,15’ini en yoksul 36 ülkeye . yardım olarak vermelerini öngören bir karar tasarısı ortaya çıktı. Daha önceki toplantılarda da yapıldığı gibi gelişmiş ülkelere «Yeni Uluslararası Ekonomik Düzen» çağrısında bulunuldu, zengin ülkelerin yoksullara yardımcı olmaları istendi. Bu arada konferansa katılan Hindistan başbakanı bayan lndira Gandi ile Zimbabve maliye bakanı Bernard Chidzero, batılı zengin ülkelerin bu çağrılara umursamazlığını sert bir dille eleştirdiler.