Kervansaraylar:
Orta Köy: İnegöl’ün doğusunda bulunan kalın yassı
kum ve toprakla örtülü bir kervansaraydır. Issız Han:
Bursa Karacabey yolunun Uluabat’a 5 km. doğusunda
göl k en a rın d a her şeyi ile mükemmel bir
kervansaraydır.
Hanlar: Kaza Hanı: 1491’de II. Bayezid tarafından
İstanbul’daki eserlerine vakıf olarak yapılmıştır.
Pirinç Hanı: 1508’de Yavuz Sultan Selim Han
yaptırmıştır.
İpek Hanı: (Faytoncular Hanı) da denir. Zarif
Osmanlı kemerleri ile muhteşem bir handır. Yeşil külliyesine
gelir olarak Çelebi Sultan Mehmed yaptırmıştır.
Kapan Hanı: Ulucâmii yanındadır. Hüdavendigar
Sultan murad yaptırmıştır. Bali Bey ve yoğurt hanın
ancak kemerleri kalmıştır.
Emir Hanı: 300 sene ticaret ve Borsa merkezi olmuştur.
Orhan Gazi yaptırmıştır.
Geyvehanı: Tuz hanı, Çukur (Kütahya) hanı 15 nci
asrın eserleridir. Bezir ve Fidan Hanı Osmanlı
eserleridir.
Kapalı Çarşı ve Bedesten Çarşısı: Bu eski hanlar
kapalı çarşı içindedir. Eklenen kısımlarla eski hanlara ilave yapılarak kapalı çarşı meydana gelmiştir. 1957’
deki yangından sonra.yeniden tamir görmüştür.
Yaşlı Ağaçlar (Çınarlar): Orhan Gazi câmii avlusundaki
içi kovuk çınar câmi’in inşaatında dikilmiştir.
Hapishane civarındaki “Ulufeli Çınar” Yıldırım Bâyezid
zamanında dikilmiştir. Baba Sultan Köyündeki
Çınar, Baba Sultan zamanında dikilmiştir. Kavaklı
Çınar ise Orhan Gazinin gazasını tebrike gelen Baba
Sultan dikmiştir. Uludağ eteklerindeki “ İnkaya Çınarı”
570 yaşındadır. Çok uzun dalları ve kökleri ile .heybetlidir.
Turistlerce ziyaret edilir.
Bursa Kalesi: Bitinya devletinden kalmadır. Roma,
Bizans ve Osmanlı devrinde tamir görmüştür. Hisar
kapı, Yer kapı, Zindan kapı, Pınarbaşı kapı, Kaplıcalar
kapı, girişleri vardır. Kale üzerinde ev, hatta apartmanlar
yapılmıştır.
•Yollar ve Köprüler: Bursa’yı komşu illeri bağlayan
yolların temeli Osmanlı devrinde açılan yollardır. Bizans
devrinden kalma yol yoktur. Köprülerde Osmanlı devrine
aittir. Yalnız betonarme köprüler Cumhuriyet devrinde
yapılmıştır.
Mutlu Evler Altındaki Köprü: İkinci Murad kardeşi
Selçuk Hatunun yaptırdığı eserdir. Kurşunlu köyü
Bursa’nın İstanbul iskelesi idi. Geçit mezarlığı yanındaki
Nilüfer köprüsü Orhan Gazi’hin zevcesi Nilüfer
Hatun yaptırmıştır. Mudanya yolu 1881-1883’de
yapıldı. Bursa Karacabey yolu İkinci Murad zamanında
yapıldı. Bursa-Gemlik yolu 1864-1904, Bursa-
Uludağ şosesi 1904; Bursa-Orhaneli yolu 1882’de
yapılmıştır Fevzi Çakmak Caddesi 1906, Fomara-
Santral-Galaraj, Çekirge-Kaplıca-Zindankapı, Işıklar
yolu 1883’de açıldı. Belediye ve Hükümet civarı yolları
1878’de, Çakır hamam- Set başı ise 1948’de genişletildi.Merinos-Altıparmak-Zafermeydanı, Tahıl Caddesi
10×2-1904’de açıldı. Bursa içerisindeki Demiroluk,
Maksem, Setbaşı, Irgandı, Maydulak, Tatarlı, Demirtaş,
Abdal, Cieçit, Nilüfer ve Mihraplı Köprüler OsmanlI
devrine ait köprülerdir.
Tarihi Okullar: Işıklar Askeri Lisesi 1845’de Askeri
İdadî olarak başlamış, bugünkü bina 1893’de bitmiştir.
Bütün öğrenciler Ulucâmide Okul müdürü Kaymakam
Ali bey, Dahiliye müdürü Binbaşı Esat efendi ile birlikte
namaz kılıp, duaya müteakip 1894 Zilkade ayının 15.
Cuma günü tedrisat başlamıştır. Bursa Erkek Lisesi
Sultan Ab d ü lh am id Han z am an ın d a 1888’de
yapılmıştır. Yıllarca tamir görmemiş ve hatıralara geçmiştir.
BURSA KERVANSARAYLAR
27
Eyl