C o rtâ za r, Julio

C o rtâ za r, Julio, takma adı j u l i o d e n i ş (d.
26 Ağustos 1914, Brüksel – ö. 12 Şubat
1984, Paris), Arjantinli romancı ve öykü
yazan. Latin Amerika edebiyatının önde
gelen yazarlarındandır. Yapıtlarında toplumsal
konularla deneysel yazım tekniklerini
kaynaştırmıştır.
Arjantin’de öğrenim gördü; orada ortaokul
öğretmenliği ve çevirmenlik yaptı.
Perön hükümetinin uygulamalarından ve
ülkesinde orta sınıfa egemen olan genel»
siyasal durgunluktan duyduğu düş kırıklığıyla
Arjantin’i terk ederek Paris’e yerleşti. İlk
öykü kitabı Bestiario (1951; Hayvan Öyküleri)
Paris’e yerleştiği yıl yayımlandı.
1981’de Fransız uyruğuna geçti; ama Arjantin
yurttaştığından da ayrılmadı. Paris’te
yaşamakla birlikte birçok geziye çıktı.
Final del Juego (1956; Oyunun Sonu) adlı
ikinci öykü kitabını, Las armas secretas
(1958; Gizli Silahlar) izledi. Las armas
secretas’taki öykülerden “El perseguidor”
un (Sürdüren) kahramanını, caz sanatçısı
Charlie Parker’ın yaşamından esinlenerek
yaratmıştır. Sonraki öykülerinde çizdiği birçok
karakterinde de bu kahramanın özelliklerine
rastlanır. Cortâzar’ın en çok ilgilendiği
temalar, sanatsal yetkinlik arayışının ve
zamanın akıp gidişi karşısındaki çaresizliğin
doğurduğu metafizik acı ile 20. yüzyıl
değerlerine karşı çıkıştır. “Las babas del
diablo” (1958; Büyüdükçe, 1984) adlı bu
doğrultudaki öyküsü, Michelangelo Antonioni’nin
Blow-up (1966; Cinayeti Gördüm)
adlı filminin esin kaynağı olmuştur.
Cortâzar’m başyapıtı Rayuela (1963; Seksek
Oyunu) geleneksel romanın olay örgüsünü
ve biçimini bozmasıyla Yeni Roman(*)
tarzına yaklaşan ve belirli bir sona
bağlanmayan açık uçlu bir romandır. İçinde
okurdan, romanın değişik bölümlerini daha
önce yazar tarafından açıklanmış bir plana
göre yeniden düzenlemesi istenir. Cortâzar,
1952-59 arasında yazdığı, mizah ve oyun
öğelerine yer veren bir dizi öyküsünü Historias
de cronopios y de famas’ta (1962)
toplamıştır. Öteki önemli yapıtları arasında
Todos los fuegos el fuego (1966), Libro de
Manuel (1973; Manuel’in Kitabı) ve Queremos
tanto a Glenda y otro realtos (1980;
Mırıldandığım Öyküler, 1985), Alguien que
anda por ahi (1977) ve Octaedro (1974)
vardır. Yapıtlannın çoğu birçok yabancı
dile çevrilmiş olan Çortâzar, Edgar Allan
Poe’nun yapıtlarını İspanyolcaya çevirmiştir.
Son yapıtı, eski dostu Carol Dunlop’la
(ö. 1982) birlikte yazdığı Les Autonautes de
la Cosmoroute’dm (1982).
Cortâzar son yıllarında, kendini insan
hakları davasına adamış ve UNESCO’da
çalışmıştır.