CAM

CAM; Aim. Glas (m), Fr. Ver re (m), İng. Glass. Silisli kumun ateşte eritilmesiyle yapılan saydam ve kırılgan madde. Genellikle alkali ve toprak alkali silikatlardan meydana gelen cam, bâzan borat ve alüminatlar da ihtiva eder. Camın ilk defâ ne zaman yapıldığı kesin olarak bilinmiyor. Çok eski bir târihe sâhip olduğu bir gerçektir. Üzerinde târih olan en eski cam ise M.Ö.1551-1527 yılları arasında yaşayan Firavun Amenhotep’e âit olan iri bir boncuktur. Orta Asya’dan gelen Selçuklular, camcılığı, Anadolu’ya getirip yaydılar. Artuklular ve Selçuklular zamânmda yapılan medrese ve bilhassa câmilerde kullanılan cam ayrı bir özellik taşıyordu. OsmanlIların kurulması, gelişmesi ve İstanbul’un alınması ile camcılık da gelişti. On altı ve on yedinci yüzyıllarda cam sanâyiinde büyük gelişmeler oldu. İstanbul, camcılığın merkezi hâline getirildi. On dokuzuncu asırda ise Çubuklu dolaylarında bir billur, bir de cam yapım evi kuruldu. Birbirinden güzel nâdide billurlar yapıldı. Bunların en meşhurları çeşm-i bülbüllerdi. (Bkz. Çeşm-i Bülbül)Cumhuriyet devrinde 1934 ydında kurulmaya başlayan modern cam fabrikası, 1937 yılında üretime başlayabildi. Böylece Paşabahçe’de fabrika kurulmuş oldu. Bundan sonraki yıllarda Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş’nin fabrika sayıları arttırılıp, ihrâcat yapılabilecek duruma gelinmiştir. Ayrıca özel şirketlere âit pekçok cam fabrikası yapılmıştır. Özelllikleri: Camın erime noktası yoktur. Isıtıldığında yumuşar ve arzu edilen şekil verilebilir. Sıcak şekillendirme 800-1300°C arasında yapılabilir. Cam yaklaşık olarak 500°C’nin üzerinde yumuşamaya başlar. Silis camların genişleme katsayısı çok düşük olduğu için, âni sıcaklık değişmelerine dayanıklıdır. Fakat diğer camlar genişleme katsayısı büyük olduğu için, âni sıcaklık değişmelerine dayanıklı değildir. Herhangi bir cam istenildiği gibi ısıtılamaz. Bilhassa âni soğutulamaz. Eğer bir cam bir metal ile birleştirilip kaynak yapılacaksa, metal ile camın genişleme katsayısı aynı olmalıdır. Camların kopma yükü 4-10 kg/cm2, baskıya karşı direnci 60-120 kg/mm2 ve elastik modülü 4500-10.000 kg/mm2dir. Sertlik (çizme deneyi ile tâyin edilir) âdi camlarda 200 civârın- dadır. Silis oranı arttıkça camın sertliği 270’e kadar çıkabilir. Yoğunluk âdi camlarda 2,4-2,6; kurşunlu camlarda ise 3-3,8 g/cm3tür. Camlarda elektrik iletkenliği ise çok düşük olup, elektrolitik tiptendir. Elektrik iletkenliği sıcaklıkla artar. Adi camlar mor ötesi ışınları geçirmezler. Mangan ihtivâ eden renkli camlar yalnız kızıl ötesi ışınları geçirir. Camların, bulundukları ortama karşı dayanmaları silis ve alüminyum oranıyla artar. Fakat alkali oranıyla düşer. Camlar sudan pek etkilenmezler, fakat basınç altındaki su buharı hızla aşındırabilir. Florür asidi (HF) hâricinde hiçbir asitten etkilenmez.