ÇATAL

ÇATAL; Aim. Gabel (f), Fr. Fourchette (f), İng.
Fork. Yemek yerken kullanılan, ekserî uzun dört
dişli olan mâdenî âlet. Bundan başka atlı arabalarda
okun girdiği yere, pamuk eğirmeye yarayan âlete,
ekserî buğdaygillerin hasadında kullanılan iki uçlu
tarım aracına, keskiye benzer uzunca âlete de çatal
adı verilir.
Çatal denilince umûmiyetle yemekte kullanılan
dişli mâdenî âlet akla gelir. Eskiden tahtadan
da yapılırdı. Günümüzde bu tipler hemen hemen
hiç kullanılmamaktadır. Çatallar yapılış tiplerine,
kullanış yerlerine göre isim alırlar. Yemek çatalı,
pasta çatalı, yemiş çatalı, tava çatalı, salata
çatalı gibi.
Avrupa’da çatalın kullanılıp yaygınlaşması
16. yüzyıldan sonra olmuştur. Daha önceleri altın,
demir ve billûrdan yapılan tipleri nâdide eşyâlardan
sayılırdı. On altıncı yüzyıl sonunda FransaKralı Üçüncü Henri et yerken çatal kullandığı için
örf ve âdetlere uymadı diye çok tenkid edilmiştir.
On yedinci yüzyılda kullanılanlar iki dişli ve
menteşeli olduğundan ortadan katlanabiliyordu.
O zamanlarda soylu ve asil bilinen Avrupalı âilelerde
kullanılırdı. Bizde ise genellikle 19. yüzyıl
sonlarına doğru kullanılmaya başlanmıştır.