cilalama

bir nesneye düzgün ve parlak bir
yüzey kazandırmak amacıyla, mekanik yöntemlerle
uygulanan bitirme işlemi. İşlem
sırasında aşındırıcı ya da örtücü maddelerden
yararlanılır. Eski çağlardan beri bilinen
cilalama günümüzde çatal bıçak takımlarında,
cam eşyada, çanak çömlekte, dokumacılık
ve mobilyacılıkta uygulanmaktadır.
Çatal bıçak takımı üretiminde dayanıklı ve
paslanmaz maddelerle kaplanan eşya, mat
ve kaba görünümünün giderilmesi için çoğunlukla
çeşitli aşındırıcıların yardımıyla ve
elle cilalanır. Paslanmaz çelikten yapılmış
çatal bıçağın bu biçimde cilalanması gümüş,
gümüş kaplama ya da kaplamasız nikeİ
alaşımlı olanlardan daha güçtür. Bu nedenle
bazı ülkelerde bunlara elektroliz yoluyla
cilalama uygulanır. Günlük kullanımda,
aslanan ya da kararan çatal bıçak çeşitli
imyasal bileşimlerin yardımıyla temizlenerek
parlatılır.
Eskiden cam eşya üretim işleminden sonra
yeniden ûnnda pişirilerek cilalanırdı. Ama
bugün çoğunlukla aşındırıcı taşlarla taşlama
ya da tesviye işlemleri uygulanmaktadır. Kullanılan
bir başka cilalama yöntemi de, cam
eşyanın çeşitli camsı Tıamur ve pigment
karışımlarından yararlanılarak emayelenmesidir.
İki cam katmanı arasına altın varak
gibi çeşitli parlak katmanların sıkıştırılması
da, eski dönemlerden günümüze kalan yöntemlerdendir.
Çanak’çömlek yapımında cilalama işlemi,
çömlek kuruduktan sonra, ama fırınlanmadan
önce uygulanır. Sert bir aletin kabm
üstüne sürtülmesiyle kilin sıkışması ve böylece
kabın su geçirmez hale gelmesi sağlanır.
Ciladan çanak çömlek bezemesinde de yararlanılır.
Örneğin kabın yüzeyi mat olarak
bırakılıp cilalama işlemiyle çizgiler çekilir ya
da yüzeyin tümü cilalanıp cila aletinin izleri
yer yer belirgin biçimde bırakılır. Ayrıca bir
kabm çeşitli parlatıcı maddeler ve pigmentlerle
sıvanarak cilalandığı da olur.
Dokumacılık alanında parlatma işlemi temel
olarak pamuklu dokumalara perdahlanmış
malzeme benzeri bir görünüm kazandırmak
amacıyla uygulanır. Bu amaçla
dokuma, önce merserizeleme işleminden
geçirilir, ardından da sürtünmeli haddeler
arasından çekilerek parlatılır.
Mobilya üretiminde uygulanan temel cilalama
işlemi ise verniklemedir. Mobilyaların,
yüzeylerine koruyucu ve parlatıcı bir katman
halinde uygulanan vernikler, çoğunlukla
sentetik reçine türleridir. Gomalağın
alkol içindeki çeşitli çözeltileri, en yaygın
kullanılan verniklerdir. Gomalaktan hazırlanan
alkali emülsiyonlardan ayakkabıların,
yer karolarının, tahta eşyanın parlatılmasında
da yararlanılır.