Civilis, Gaius Iulius (ü. İS 1. yy), İS 69-70
yıllarında, Ren sınırında Roma egemenliğine
karşı bir ayaklanmaya öncülük eden
Batavi kabile şefi ve Roma subayı. Yaşamıyla
ilgili bilgiler yalnızca Tacitus’un canlı
bir dille yazdığı olaylara dayanır. Ocak
69’da imparatorluğunu ilan eden Aulus
Vitellius’un güvenini kazanamayan Civilis,
birkaç ay sonra rakip imparator Vespasianus’un
bir yandaşının baskısı altında Germen
takviye birliklerinin Vitellius’a ulaşmasını
önlemeyi kabul etti. Germen kabilelerin
Ren üzerinden kovaladığı Batavileri
kandırarak Roma lejyonlarına saldırttı. Ardından
bölgenin denetimini eline geçirdi ve
Vitellius’un ölümünden sonra Vespasianus’a
karşı ayaklandı.
Civilis’e katılan Galyalı kabileler, bir Galya
imparatorluğu ilan ettiler. Moguntiacum’un
(bugün Mainz) kuzeyinde kalan
bütün Roma ordugâhlarıyla birlikte Vetera
da ateşe verildi. Bir bölüm Roma askeri
yeni yönetime bağlılık andı içmeye zorlanırken,
bir bölümü de kılıçtan geçirildi. Bu
arada takviye alan Roma birliklerinin Moguntiacum’a
girmesiyle durum tersine döndü.
Civilis ve öteki ayaklanmacı komutanlar,
Vahalis (bugün Weal) Irmağı ötesindeki
Batavi bölgesinde son savunma mevzilerine
çekildiler. Kaynaklardan Civilis’in elverişli
koşullarla teslim olduğu anlaşılmakla
birlikte, sonraki yaşamı konusunda hiçbir
şey bilinmemektedir.
Civilis, Gaius Iulius
29
Mar