Cressent, Charles

Cressent, Charles (d. 16 Aralık 1685,
Amiens – ö. 10 Ocak 1768, Paris, Fransa),
Fransız mobilya ustalarının en yaratıcılarından
biri. 18. yüzyıl Avrupa sanatında önemli
bir yeri vardır ve ürünleri bugüne değin
yapılmış en güzel Fransız mobilya örnekleri
arasında yer alır.
Mobilya ustası olan dedesinden ve heykelci
olan babasından bu sanatların her ikisini
öğrendi, ayrıca çok yetenekli bir maden
ustası da oldu. 1710 dolaylarında Paris’e
gitti ve orada önce Andre-Charles Boulle’
un adını sürdüren atölyede çalıştı.
Tasarımcı Gilles Marie Oppenordt ile
ressam François Watteau’nun etkisi altında
kaldı, heykelci François Girardon’la arkadaş
oldu. 1715’te kral naibi Orleans dükünün
resmî mobilyacılığına atandı. 1719’da
Aziz Luka Akademisı’ne seçildi, bu ona
pek çok iş olanağı getirdi. Portekiz, Bavyera
gibi yabancı saraylara ve aralarında
Madame de Pompadour’un da bulunduğu
varlıklı Fransız soylularına mobilyalar yaptıysa
da, Fransa kralı XV. Louis için
çalışmadığı sanılır. Buna karşılık, naibin
oğlu için, bugün Paris’teki Ulusal Kitaplık’
ta bulunan ve başyapıtlarından biri sayılan
ünlü madalyon dolabını yaptı. Kendisi için,
bir resim ve sanat değeri taşıyan eşyalar
koleksiyonu oluşturdu, içindeki bazı resimlerin
15-16. yüzyıl İtalyan ressamlarından
Raffaello ve Tiziano’ya, Alman ressamı
Dürer’e ve başka sanatçılara ait olduğu
sanılan bu koleksiyon, Cressent’in iflasın
eşiğinde olduğu bir sırada satılmaktan son
anda kurtarıldı. Cressent koleksiyonumu
ölümünde kâhyasına bıraktı.
Cressent’in XIV. Louis üslubundaki ilk
yapıtları Boulle’unkilerle benzerlik gösterir.
Bunu izleyen dönemdeyse (y. 1730-50) sanatı,
inceleğini koruyan ve Rokoko’nun
aşırılıklarına gitmeyen dengeli bir nitelik
kazanmıştır. Bu dönem yapıtlarında rastlanan
espagnolette’ler (genellikle masa köşelerine
yerleştirilen kadın figürleri) bunun en
güzel örnekleridir. 1750 sonrası yapıtlarındaysa
bir eskiye dönüş izlenir. Cressent
mobilyalarının tasarım ve yapımından başka
yaldızlı bronzdan göz alıcı süslerini de
kendisi yapmıştır (sanatı bu yönden ünlü
çağdaşı Jacques Caffieri ile karşılaştırılabilir).
Ama onun, alışılagelmiş uygulamanın
dışına çıkan bu tutumu, sonunda loncasıyla
çatışmaya girmesine yol açtı. 1722’de Bronz
Dökümcüleri ve Süslemecileri Loncası’nın
ona karşı açtıkları dava kral naibinin araya
girmesiyle kapatıldı. 1735 ve 1743’te açılan
iki yeni davada da onu kurtaran naibin oğlu
Orleans dükü oldu.