culteranismo, İspanyol .edebiyatında, şiir
dilinin ve temalarının düzeyini yükseltmek
amacıyla, klasik kinayeleri, sözcük dağarcığını,
sözdizimini ve sözcük düzenini kullanmaya
dayanan kapalı yazı, {islubu.
Luis Carrilio” y Sotomayor’un 1611’de Libro
de la erudiciön, pohicç (y. 1946; Şiir
Qğrenme Kitabı) adlı yapıtında, bir kuram
olarak ortaya attığı culteranismo, 17. yüzyılda
Luis De Göngora y Argote’nin şiirleriyle
doruk noktasına ulaştı., Göngora, Soledades
(1613; Yalnızlıklar) adlı yapıtında karmaşık
imgeler, alışılmamış dilbilgisel yapılar ve
anlaşılması güç mitolojik kinayeler ile culteranismo’yu
uç noktasına vardırdı. Öyle ki
Gongorismo (Gongoracılık) terimi, Ispanyol
diline edebi yapmacıklığın karşılığı olarak
yerleşti. Göngora’ya öykünen, ama
onun kadar yetenekli olmayan şairler yapıtlannda
bilerek kapalı bir üslup kullandılar.
Böylece culterdnismo’mm evrensel ve bütün
çağlar için geçerli, bir şiir yaratmaya yönelik
amacını gölgelediler.
Neredeyse 300 yıl boyunca herkesin alaya
aldığı bu üslup, 20. yüzyılın başında öncü
İspanyol şairlerince yeniden keşfedilerek,
verimli bir şiirsel anlatım yolu olarak değerlendirildi.
Çağdaş eleştirmenlerin yeni bir
gözle ele aldıklan Göngora,’ İspanya’nm
yetiştirdiği en büyük şairlerden birfc olarak
kabul edildi.
, ,
Culteranismo
07
May