D Grubu

1933’te İstanbul’da Nurullah
Berk, Cemal Tollu, Zeki Faik İzer, Elif
Naci, Abidin Dino ve heykelci Zühtü
Müritoğlu’nun kurdukları sanat topluluğu.
İlerici bir sanat anlayışının yerleşmesine
katkısı olan grup, Türkiye’de kurulmuş
dördüncü sanat topluluğudur ve adını bu
nedenle alfabenin dördüncü harfinden
almıştır.
İlk sergisini Tünel semtindeki Narmanlı
Yurdu’nun altında, Mimoza adlı şapkacı
dükkânında açan topluluk, etkinliklerini
1940’ların sonlarına değin sürdürdü. Bu
süre içinde gruba 1934’teki dördüncü sergide
Turgut Zaim ve Bedri Rahmi Eyuboğlu;
1939’daki yedinci sergide Halil Dikmen,
Eşref Üren, Eren Eyuboğlu, Arif Kaptan
ve Salih Urallı; 1941’deki dokuzuncu sergide
Hakkı Anlı, Sabri Berkel, Fahrünisa
Zeid, heykelci Nusret Suman; 1946’da da
Zeki Kocamemi katıldılar. Grup 1947’deki
15. sergisinin ardından dağıldı.
D Grubu sanatçıları etkinliklerini, sergilerin
yanı sıra çeşitli dergi ve gazetelerde
Türk sanatı üzerine yazarak da sürdürüyordu.
Gazeteci Fikret Adil topluluğu destekli.»
yor, Nurullah Berk, Abidin Dino, Bedri
Rahmi Eyuboğlu, Halil Dikmen ve Elif
Naci yazılarıyla Türk sanatında çağdaşlaşmanın
gerekliliğini vurguluyorlardı. Ar dergisi
topluluğun yayın organı niteliğindeydi.
D Grubu bir bakıma 1928’de kurulmuş
olan Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar
Birliği’nin ortak bir anlatımdan uzak tavrına
karşı çıkıyordu. Müstakiller İzlenimcilik,
Yapımcılık ve Alman Dışavurumculuğu gibi
birbirinden oldukça farklı eğilimleri bünyesinde
toplayan bir kuruluştu. Berk, Dereli
ve Kocamemi gibi bazı D Grubu üyeleri
daha önceden Müstakiller grubu içinde yer
almışlardı. Türk sanatının çağdaş Avrupa
akımları doğrultusunda gelişmesi gerektiğine
inanan bu sanatçılar, bütün izlenimci
teknikleri reddediyor, kompozisyonu, kübist
ve yapımcı (inşaacı) ilkelerden yola
çıkarak sağlam bir desen ve kuruluş üstüne
oturtmayı amaçlıyorlardı. Aynca Müstakiller’den
farklı olarak, ortak bir sanat görüşünün
oluşturulmasına inanıyorlardı. Bu ortak
yaklaşım, D Grubu’nun birçok üyesinin,
yanlarında öğrenim gördükleri Marcel Gromaire,
Fernand Leger, Andre Lhote ve
Otton Friesz gibi sanatçılann kübist ya da
kübist-yapımcı üslupları doğrultusundaydı.
D Grubu Türk sanatı içinde en etkin ve
başarılı grup hareketi olarak tanımlanırsa
da, amaçladığı ortak yaklaşımın dışında
ortak bir üslup geliştirmemişti. 1947’de
dağıldıklarında sanatçılarının her biri kendi
çizgisi doğrultusunda çalışmaya başladı.
Nurullah Berk minyatür ve hat sanatına
özgü yerel örgelere dayanan dekoratif bir
anlayışa, Cemal Tollu eski Anadolu’ya özgü
kunt Hitit biçimlerini Bireşimci Kübizmle
bağdaştırmaya, Zeki Faik İzer Soyut Dışavurumculuğa,
Zühtü Müritoğlu soyuta,
Bedri Rahmi Eyuboğlu ise Anadolu el ve
halk sanatlanna dayanan dekoratif bir görselliğe
yöneldi.
D katmanı, iyonosferin en alt bölümünü
oluşturan bölge; Yer’den yüksekliği yaklaşık
55-90 km arasındadır. D katmanının,
iyonosferin öteki (E ve F) katmanlarından
farkı, bu bölgedeki serbest elektronların
geceleri oksijen iyonlarıyla yeniden birleşerek
oksijen molekülleri oluşturmaları ve
böylece tümüyle yok olmalandır. Bu nedenle
geceleri radyo dalgalan bu katmandan
yansımaz ve buradan geçerek çok daha
güçlü yansıtıcılar olan E ve F katmanlarına
ulaşır. Gündüzleri D katmanı radyo dalgalannı
belirli oranda yansıtır ama dalgalann
gücü azalır. Bu nedenle de yayınlar zayıflar,
erim kısalır. D katmanının üst sının, E
katmanıyla iç içe geçer.
d-liserjik asit dietiiamit bak. LSD
D vitamini bak. vitamin D
da (özel adlarda), aşağıdaki başlıkların
dışındaki girişler için “da” dan sonra gelen
asıl sözcüğe bakınız (örn. Gama, Vasco da).
Da Lat, Vietnam’ın güney kesiminde, Lam
Dong ilinin (tinh) merkezi ve belediye. Ho
Şi Minh kentinin (eskiden Saygon) kuzeydoğusuna
düşer. Deniz düzeyinden 1.500 m
yükseklikte, Lam Vien (Fransızca Lang
Bian) Platosu üzerinde bulunan bir gölün
Da Lat yakınlarında bir çay
plantasyonu, Vietnam
P. Schmid – Shosta! / EB Inc.
kıyısında, çevresinde çok güzel çağlayanlar
bulunan çamlık tepeler arasında yer alır. 19.
yüzyılda kurulan ve adını kenti boydan
boya geçen Da (bugün Cam-Ly) Irmağı ile
Lat halkından alan Da Lat, Fransız yönetimi
sırasında bir dağ sayfiyesi, yazlık başkent
ve avcılık merkezi olarak gelişti. Ilıman bir
iklimi vardır. Don olayı görülmez, ama
hava yıl boyu serin geçer. 1.750 mm’lik
yıllık yağışın büyük bölümü temmuzdan
ekime değin süren güneybatı musonlan
sırasında düşer. II. Dünya Savaşı’ndan bu
yana Ho Şi Minh kentinde satılan ılıman
kuşak sebzelerinin merkezi olagelmiştir.
Zengin kırmızı topraklarda kauçuk, çay ve
kahve plantasyonları da bulunur. Da Lat’ta
1976’da kurulan bir yüksekokul vardır. Lien
Hiep’teki ticari havaalanının yanı sıra, karayoluyla
Ho Şi Minh kentine, demiryoluyla
da 88 km güneydoğudaki Phan Ranglimanına (Güney Çin) bağlanır. Nüfus
(1971 tah.) 86.636.