de Beer, Sir Gavin (Rylands)

(d. 1 Kasım
1899, Londra – ö. 21 Haziran 1972, Alfriston,
Sussex, İngiltere), deneysel embriyoloji,
anatomi ve evrim konularındaki katkılarıyla
tanınan İngiliz zooloji ve morfoloji
bilgini.
Canlılardaki gelişme süreçlerini çözümlemeye
çalışan de Beer, 1926’da Introduction
to Experimental Embry ology’yx (Deneysel
Embriyolojiye Giriş) yayımladı ve bu yapıtında,
eskiden embriyon taslağındaki hücre
katmanları kuramına göre mezodermden
(ortaderi) türediği sanılan bazı oluşumların
aslında ektodermden (dışderi) kaynaklandığım
açıkladı. Önemli yapıtlarından biri de
Development o f the Vertebrate Skull’dır
(1935; Omurgalılarda Kafatasının Gelişimi).
De Beer, Embryos and Ancestors’ da
(1940; Embriyonlar ve Atalar), bir canlının
embriyon evresindeki gelişmesi sırasında
atalarının erişkin dönemdeki tüm gelişme
aşamalarını yinelediğini, başka bir deyişle
her embriyonda türün evriminin kısa bir
özetinin saklı olduğunu öne süren soyoluş
(filogenez) kuramına karşılık, her erişkinin
atalarının çocukluk ya da gençlik dönemi
özelliklerini koruduğunu öne süren pedomorfoz
kavramını ortaya attı. Yakın kuşak
atalarının yumuşak dokularındaki embriyonal
gelişmeye fosil kalıntılarında rastlanmamasını,
“gizli evrim” adını verdiği kuramla
açıkladı. Sürüngenlere ve kuşlara özgü göğüs
kemiğinin arkeopteriks fosillerinde de
bulunduğunu gözlemlemesi, her anatomik
oluşumun adım adım değişikliğe uğradığını
ve sonuçta bir hayvan türünün başka bir
türe evrimlendiğini öne süren mozaik evrim
kuramına ulaşmasıyla sonuçlandı. De Beer
ayrıca hipofiz bezi üzerinde de önemlincelemeler yaptı.
Çiçektozlarını inceleyerek, buzulbilim ve
başka yöntemlerden» yararlanarak Hannibal’in
Alpler’den geçerken izlediği yolu
belirlemeye çalışması, Etrüsklerin Anadolu’daki
kökenini kan grubu verileriyle saptamaya
uğraşması, de Beer’m ilgi duyduğu
tarih konusuna biyoloji yöntemleriyle yaklaşmasının
birer örneğidir.
1926-38 arasında Oxford Üniversitesi’nde,
1945-50 arasında Londra’daki University
College’da ders veren de Beer, 1950-60
arasında British Museum’a bağlı Doğa Tarihi
Müzesi’nin yöneticiliğini yaptı. 1945’te
“sir” unvanını aldı. Başta Royal Society’nin
Darwin Madalyası (1958) ve Linne Derneği’nin
Altın Madalyası (1958) olmak üzere
birçok ödül aldı. Yapıtları arasında Embryology
and Evolution (1930; Embriyoloji
ve Evrim), Vertebrate Zoology: An Introduction
to the Comparative Anatomy, Embryology
and Evolution of Chordate Animals
(1962; Omurgalılar Zoolojisi: Kordalılarm
Karşılaştırmalı Anatomi, Embriyoloji ve
Evrimine Giriş), The Elements o f Experimental
Embryology (1963; Deneysel Embriyolojinin
Öğeleri, Sir J. S. Huxley ile
birlikte) ve Atlas o f Evolution (1964; Evrim
Atlası) sayılabilir.