Dendera

Yukarı Mısır’da, Nil’in batı kıyısındaki,
Kene iline (muhafaza) bağlı tarım
kenti. Bugünkü kent, Eski Mısırlıların Taynt-
netert (Kutsal Sütunun Dişisi), Yunanlıların
da Tentyris adını verdiği antik yerleşimin
üzerinde kurulmuştur. Burası firavunlar
döneminde Yukarı Mısır’ın 6. eyaletinin
(nome) merkeziydi. Gök ve Bereket
tanrıçası Hathor’a adanmıştı. Hathor’un
tapmağı Mısır’da en iyi korunmuş tapınaklardan
biridir. Ptolemaioslar dönemine (İÖ
305-30) tarihlenen bugünkü yapıyı Romaimparatoru Tiberius (hd İS 14-37) tamamlamıştır.
Yapının temelleri ise 4. sülalenin
(İO y. 2613-y. 2494) ikinci firavunu Keops
(Kufu) döneminde inşa edilmiş yapılara
aittir.
Kumtaşından yapılmış olan tapınak yaklaşık
79 m uzunluğundadır ve çevresi kerpiçten
duvarlarla örülmüş 83.570 m2’lik bir
alan içinde yer alır. Tapınağın içindekibüyük ve süslü salon Hathor başlıklı 18
sütunla desteklenir; sütunlar salona ormansı
bir hava verir. Tavana, astronomiyle ilgili
sahneler oyularak işlenmiştir; duvarlarında
ise bir kral ziyaretiyle ilgili ayrıntılar görülür.
Büyük salonun dışında bulunan daha
küçük bir salon altı sütunludur ve altı
depoyla çevrelenmiştir. Salon iki girişe
açılır; bunlardan İkincisi, tanrıçanın tasvirini
taşıyan kutsal sandalın saklandığı kutsal
mekâna açılır. Tapınağın çatısında Tanrı
Osiris’e adanmış birkaç şapel bulunur; bunlardan
birinde bulunan zodyak ile güneş
saati bugün Paris’tedir.
Tapmağın arkasında İsis’in küçük bir tapınağı
yer alır. Kuzeyinde kutsal bir göl
vardır. Günümüzde Kahire Müzesi’nde sergilenmekte
olan, II. Mentuhotep’e (hd İÖ
2060-10) ait bir kapı da burada bulunmuştur.
Kutsal gölün doğusunda iki doğumevi
ile bir Hıristiyan kilisesi yer alır. Nüfus
(1966) 21.279.