deniz ödüncü

kaptanın yasal temsil yetkisine
dayanarak gemi, navlun ve yükü ya da
bunlardan birini ya da birkaçını rehnetme
yoluyla ödünç para alınması. Deniz ödüncü
sözleşmesi alacaklının rehnedilen şeylerden
hakkını alabilmesi koşuluyla, pirim karşılığında
yapılır. Kaptan bu sözleşmeyi, gemi
bağlama limanı dışındayken, gemi ve yükün
ortak çıkarına ve yolculuğu bitirebilmek
amacıyla yapabilir. Kural olarak yük yalnızca
yolculuk sırasında yükle ilgili kişilerinyararına olarak ve yükün korunması ve
ileriye taşınması amacıyla rehnedilebilir.
Deniz ödüncü senedi yazılı olarak yapılır
ve kaptan tarafından düzenlenerek imzalanır.
Senet düzenlenmezse, ödünç verme,
sıradan bir kredi işlemi sayılır. Tersi kararlaştırılın
amışsa, senet ödünç verenin isteği
üzerine emre yazılı olarak düzenlenebilir.
Senedin içeriği TTK’nın 1164. maddesinde
yer almaktadır. Deniz ödüncü rehni sicile
tescil olunmaz; rehnolunan şeylerin zilyetliği
de alacaklıya devredilmez. Deniz ödüncü
rehni kurulması üzerine, gemi ve navlun
üzerinde bir “gemi alacaklısı hakkı”, yük
üzerinde de “yük alacaklısı hakkı” oluşur.
Bunlardan her biri alacağın tamamından
sorumludur.
Deniz ödüncü senedinde tersi kararlaştırılmamışsa,
senedin yalnız bir nüshasının
meşru hamili olan kimse, alacaklı sıfatıyla,
geminin varma limanına ulaşmasından sekiz
gün sonra ödünç verdiği parayı primiyle
birlikte geri isteyebilir. Borç, süresinde
ödenmezse, alacaklı icra takibinde bulunabilir.
Takibat kaptan ya da donatana karşı
yapılır.