DİFERANSİYEL KUTUSU

DİFERANSİYEL KUTUSU; Mm.Differentialgehause
(n), Fr. Boîte (f) du différentiel, İng.
Differential gear. Diferansiyel motorlu araçlarda
viraj üzerinde hareket ederken, tahrik miline bağlı
tekerleklerin farklı hızlarda dönmesini sağlayan
bir dişli takımı. Bu dişli, takım, bir kutu içinde,
arka tekerlek millerinin önden gelen tahrik
mili ile birleştiği yerde bulunur. Araç düz yolda giderken
bu dişli takım her iki milin de aynı hızla
dönmesini sağlarken, virajda dıştaki tekerleğe
bağlı milin daha hızlı dönmesine müsâade eder. Bu
suretle her iki tekerlek de tam dönme yaparak ilerlerler.
Jip veya inşaat makinaları gibi bazı araçlar
çok değişik zemin şartlarında hareket ettiklerinden
bunlarda tahrik ön tekerleklere de iletilir ve ön
tekerleklerinde de diferansiyel kutusu bulunur.Diferansiyel kutusu içine giren tahrik miline
bağlı konik dişli (mahrutî dişli) akslardan biri üzerine
serbestçe dönebilecek şekilde yerleştirilmiş
ayna dişlisini ve buna bağlı diferansiyel kafesini
döndürür. Diferansiyel kafesinin içine iki taraftan
giren aksların ucunda bulunan konik dişliler yine
bu kafese yataklanmış iki tane konik dişli (istavroz
dişli) vasıtasıyla birbirleri ile temas halindedirler.
Araç düz yolda giderken ayna dişlisinin
tahrikiyle diferansiyel kafesi ve iki aks aynı hızda
döndürülür. Bu durumda kafes içindeki dişliler
kafesle birlikte hep beraber dönerler. Birbirlerini
döndürmezler. Viraja girildiğinde dıştaki tekerleğe
bağlı aks içtekine göre daha fazla döneceğinden
aradaki dönme farkını kafes içindeki konik dişliler
istavroz dişliler vâsıtasıyla birbirleri üzerinde
yuvarlanarak karşılarlar. Burada aksların tahrik
edildiği moment değişmemekte, sadece dönme
sayıları değişmekte böylece tekerleklerin virajda
tahriki sağlanmaktadır.
Günümüzdeki arabalarda diferansiyel mekanizmasında
düz konik dişliler yerine eğrisel tipte
konik dişliler kullanılmakta olup daha sessiz ve
sarsıntısız çalışırlar, ömürleri daha uzundur.