DİKİM
DİKİM
DİKİM i. (Dikmek’Kn dik-i-m). i. Dikmek işi: Ağaç dikimi. Elbise dikimi.
ANSİKL. Bağc. Asma dikimi şiddetli kış donlarından korkulmayan bölgelerde sonbaharda yapılır; tıkız topraklarda veya daha soğuk memleketlerde dikim ancak kış sonunda veya ilkbahar başlangıcında yani sonbaharda kirizme edilen toprak kışın yeteri kadar ufalanıp elverişli duruma geldiği zaman uygulanır. Dikim düzgün sıralar, dörtlü veya beşli kümeler halinde ve istenilen aralıkla yapılır; beşli küme halinde dikim en iyisidir; çünkü böylece kökler toprağın her tarafından faydalanır; ayrıca kütük araları kolay sürülür. Dikim zamanında fidanlıktan alman aşılı çubuklar 20-25 sm derinliğinde ve genişliğinde çukurlara dikine yerleştirilir ve hereklere bağlanır. (Sıcak ülkelerde köklerin kurumasını önlemek için çukurlar daha derin açılır.) Kökler çukura atılan yumuşak toprak yığınının üstüne güzelce yayılır ve 10 sm kalınlığında ince toprakla örtülür, bazen bunun üzerine bir miktar çürümüş gübre veya funda toprağı atılır, sonra çukur kapatılır, fidanın dibine, aşı yerini örtecek şekilde yumuşak toprak yığılır.
— Meyve, ve Çiçekç. Çıplak köklii dikim, ancak besisuyunun dinlenme mevsiminde, yani sonbahardan kış sonuna kadar, yapılabilir; kırık kökler tam yara yerinden kesilip atılır; cok uzun kökler kısaltılır; dallar azaltılır. Dikim sırasında kökleri normal duruşlarına göre yerleştirmek, fazla olmamak şartıyle, yumuşak ve çamursuz toprakla örtmek, toprağı tokmaklamadan bastırmak ve bolca sulamak gerekir.
Bitki, kökünde bir miktar toprak bulundurularak dikilirse daha kolay tutar. Bugün büyük bir ağacı, hattâ yeşilken bile bir yerden başka yere nakletmeğe imkân veren mükemmel usuller vardır. Bu gibi dikim-lerde buharlaşmayı önlemek için yaprakları sık sık ıslatmak ister. Dikim çok geç (mart veya nisanda) .opılırsa, köklerin balçık, gübre şerbetine sığır dışkısı karışımına veya yapma gübrelere batırılması faydalıdır. Ormanlarda en çok uygulanan dikim usulleri şunlardır: çıplak köklü dikim, meyve ağaçlarındaki gibi yapılır, fakat çukurlar daha küçük açılır; topraklı dikim, çakıllı topraklarda reçineli ağaçlara uygulanır; zaman kazandıran deste dikim’de birkaç fidan (üçten altıya kadar) birden dikilir; çok ıslak topraklarda uygulanan küme dikimde kökler çukur açılmadan toprak üzerine yerleştirilir ve fidanların dibi toprakla örtülür. (LM)
denetleme görevi de vardı. Sefer sırasında bir grup terzi, «orducu» takımı arasında sefere gitmek zorundaydı. Ayrıca Tersane ve Tophane’de de dikiş atel-yeleri vardı. Askerî dikimevinde hizmet görenler, yeniçeri bölüklerinden 29. bölüğü meydana getirirlerdi. Cumhuriyet’ten sonra askerî dikimevleri de modern hale getirildi. Bugün İstanbul’da eski Demirkapı dikim-evindeıı başka Eyüp’te ve Ankara ile diğer büyük askerî merkezlerde de dikimevleri vardır. Deniz, Hava ve Jandarma kumandanlıkları da çeşitli yerlerde ihtiyaca göre dikimevleri kurmuştur. (M)
