Dogu Avrupa Türk Mirasının Son Kalesi Kırım

Devleti’nin tamamen yıkılmasından sonra Moskova Knezliği, Kazan ve Astarhan Hanlıklarını ^^kolayca mağlup ederek ortadan kaldırdı. Nogaylar zaten siyasi bir birlik içinde bulunmadıklarından Moskova politikalarının esiri haline geldiler. Sibir Hanlığı ise Moskova’nın desteklediği Kazaklar tarafından ortadan kaldırıldı. Doğu Avrupa’da Altınordu Devleti’nin mirasına Kırım Hanlığı sahip çıktı.

Kırım Hanlığı, özellikle on altıncı asırda gelişmesinin doruğuna çıktı ve Moskova’nın en önemli rakibi haline geldi. Kırım hanları bu yüzyılda Moskova’yı defalarca ele geçirmişler, her seferinde büyük darbe vurup büyük ganimetlerle geriye dönmüşlerdi.

Bu asırdan on yedinci asrın sonlarına kadar Doğu Avrupa’da en büyük güç şüphesiz Lehistan Krallığı idi. Osmanlıların Lehistan’ı dengelemek için Moskova ile ittifak yapmak zorunda kalmaları, Moskova’nın gelişmesi için uygun bir zemin teşkil ediyordu.

Kırım Hanlığı, Fatih Sultan Mehmed devrinden on sekizinci asrın son çeyreğine kadar kaderini Osmanlı ile birleştirmiş ve Moskova’nın Karadeniz’e inmesine engel olmuştu. Osmanlılar Doğu Avrupa politikalarını bu hanlık üzerinden yürütmüşlerdir. Doğu Avrupa’nın en güçlü ordusunu meydana getiren Kırım akıncı ordusu, Balkanlar, Avrupa, Kafkasya ve İran’daki Osmanlı askerî harekâtlarının belkemiğini oluşturmuşlardır. Hanlık yıkıldıktan sonra Osmanlılar özellikle Kuzey’de büyük bir savunma boşluğu içine girmişlerdir.

Bu eser, her biri sahasında mütehassıs akademisyenler tarafından kaleme alman on beş makaleden meydana gelmektedir. Kırım tarihine ilgi duyan araştırmacılara yardımcı olacak niteliktedir.

Mi’yâru’l-İlm (İlmin Ölçütü)

Ebû Hamîd el-Gazzâlî Hazırlayan: Ali Durusoy- Haşan Hacak Türkiye Yazma Eserler Kurumu Yayınları, 545 Sayfa

İmam Gazzâlî, yaşadığı devirde kelam ve fıkıh gibi islami ilimler sahasında ع yaşanan zihin tutulmasının, bu ilimlerde yapılan bazı usul hatalarından ^^aldandığını tespit etmiştir. Mi’yâru’l’ilm, imam Gazzâli’nin kendi ifadesiyle, kelam ve fıkhın da içinde bulunduğu nazarî ilimlerin tamamında geçerli bir mantığın ortaya konulması ve meşhur eseri TehâfütulTelâsife’nin bazı terimlerinin izahı ve bu kitabın daha iyi anlaşılması için yazılmıştır. Türkiye Yazma Eserler Kurumu’nun gerek latinize ederek gerekse tıpkıbasım suretiyle kültür hayatımıza kazandırdığı eserlerden olan Mi’yâru’l’ilm’in tıpkıbasımında Ragıp Paşa Yazma Eser Kütüphanesi, 912 numarada kayıtlı nüsha kullanılmıştır