DÜNYA SAVAŞI

İrak cephesi. Irak ve çevresindeki K u v v e tl e r d e n 13. ve 18. kolordularla,
karargâhı Bağdad’ta bulunan 6 orduya alman generali
Goltz Paşa kumanda etmekte idi. ingilizler Kut’ül Amare’-
de kuşatılmış bulunan kuvvetlerini kurtarmak amacıyle 21 ocak
1916’da Felâhiye mevzilerine taarruza geçtiler. (Bu sırada bir rus
süvari tümeni de İngilizlerle birlikte, İran içerisinden ve sınırımızdan
geçerek Bağdat’ın kuzey doğusundaki Hanikin’e kadar
yaklaştı. Bu yüzden 13. kolordu İran cephesine kaydırıldı.)
Felâhiye cephesindeki çekilmeyle 9 mart 1916 taarruzu durdurulmuş
oldu. 6-9 Nisan 1916 taarruzu da kırıldı. 17-19 Nisandaki
4. taarruzları da başarıya ulaşamayınca, son defa 22
nisanda taarruza geçtiler,’ fakat Kut’ül Amare’deki kuvvetlerini
kurtaramadılar. Irak’da sürüp giden dört buçuk aylık kuşatmadan
sonra aç kalan general Tawnshend kumandasındaki
İngiliz kuvvetleri (5 general, 476 subay da dahil olmak üzere
13 309 kişi) 29 nisan 1916’da kayıtsız ve şartsız teslim oldu.
Bu teslimden on gün kadar önce, 19 nisan 1916 günü, 6. ordu
kumandanı Goltz Paşa, tifüsten ölmüş, yerine
18. kolordu kumandanı Halil Paşa
geçmişti. Bundan sonra 3 haziran 1916’da
Rusların buğday almak maksadıyle Hanikin’e
yaptıkları taarruz durduruldu. 13. Kolordu
Ruslara karşı taarruza geçti ve Kasr-ı
Şirin kasabasını 8 haziranda ele geçirdi.
Bu sırada cepheye gelen başkumandan vekili
Enver Paşa, harekâtın Tahran’a doğru devamını
emretti. 13. Kolordu kumandanı da 2
temmuzda Kirman-Şah’a ilerledi. 3 Ağustosta
Rusları geri atarak Hemedan’ı ele
geçirdi. Lojistik desteğin yetersizliği yüzünden
d^ha ileri gidilemedi ve Hemedan’ın
doğusunda savunmaya geçilerek burada kalındı.
İngilizler 1916’nın aralık ayında Irak
cephesinde taarruza geçerek bölgedeki kuvvetlerimizi
çekilmeğe zorladılar. Bu sırada
Musul’u ele geçirmek için Ruslar da taarruza
geçtilerse .de Revandız’da durduruldular.