Dev plâtformlar dünya denizlerindeki pet­rol ve doğal gaz arama çalışmalarına ve üre­timlerine yeni boyutlar getiriyor.

Bir kaç hafta önce Norveç kıyısıyla Shet­land adaları arasında, 61 derece kuzey ve 2 derece batıda dev bir plâtform yükseldi.

Kuzey denizinin 145 m. derinliğinden başlayıp deniz düzeyinin 30 m. üzerine çıkan

4    büyük beton kolon, futbol sahası büyüklü­ğünde ve gökdelen boyutlarında bir dev ya­pıyı taşıyor. Beton ayakların başlangıcından çelik kulenin tepe noktasına kadar olan yük­seklik ise 271 m. yi buluyor.

Norveçli yazar Alfred Hause’ye “Dünya­nın sekizinci Harikası” olarak görünen bu yapıya, teknisyen ve işletmecilerin verdik­leri ad ise oldukça yalın: “Statfjord B.” Ağırlık: 816000 ton. Maliyet: 4,5 milyar DM.

Statfjord bölgesinde çıkarılacak petrol ve doğal gazın önemli bir bölümünün boru hal­tıyla Batı Almanya’daki depolara pompalan­ması plânlanıyor. Plâtformun sahibi ise “Statoil—Mobil” adında, Amerika ve Norveç ortaklığıyla kurulmuş olan bir petrol firması. Bu dev yapının oluşturulmasında 7000 kadar inşaat ve tersane işçisi çalıştı. 175 m. yük­sekliğindeki ayaklar, Norveç’in liman şehri ve metropolü olan Stavangen yakınlarındaki bir fyortta 8 katlı ve 200 kişilik otel, heli­kopter pisti, sondaj kulesi ve pompa istasyo­nuyla birlikte 30m. yükseklikteki plâtformda Moss-Rosenberg tersanesi tarafından Sta­vangen limanı girişinde yapıldı.

Denizin derinliğinin yeterli olmayışı ne­deniyle parçalar, birbirinden ayrı olarak Yrk- je fiyorduna kadar yüzdürülerek, orada bir­leştirildi ve daha sonra da 10.000 -20.000 beygir gücündeki 8 çekici, bu dev yapıyı be­lirlenen yerine götürebildiler.

Deniz tabanının 200 m. altında bulunan, kuzey denizinin en bilinen petrol ve doğal ga/ rezerv alanında üretim, 2 senedir Statf­jord B’nin kardeşi olan Statfjord A plâtfor­muyla başarıyla yapılıyor.

Kuzey denizindeki 80 in üzerindeki son­daj kuyularına eklenen “Statfjord B” harika­sı, konum değiştirmeden birbiri arkasına 21

sondajı gerçekleştirebilecek bir teknikle do­natılmış. Plâtformun ayaklarında bulunan

250.0               ton ham petrol kapasiteli tanklar, boru hattıyla plâtformdaki pompalara ve emniyet nedeniyle 2 km uzaklıkta bulunan, tankerlerin yanaşabildiği bir boşaltma istas­yonuna bağlanmıştır.

Elde edilecek doğal gaz ise Statfjord boru hattı bitene dek yeraltı depolarında depo­lanacaktır. 800 km. uzunluğundaki boru hattı ile ise doğal gaz, Statfjord alanından gaz hazırlama tesislerinin bulunduğu Kam- oy’a pompalanacaktır. Boru hattıyla birlikte Kamoy’daki tesisin maliyeti 7 milyar DM. ci­varında olacaktır. Boru hattı Kamoy’dan sonra Ekofisk bölgesine dek (yeniden deniz­altından) giderek burada Ekofisk boru hat- tıyla birleşecektir. Böylece 1980’li yılların ortalarına doğru 6.2 milyar m3 gaz Batı Av­rupa’ya akacaktır. Bu miktarın 2 milyar m3 ü Almanya’ya geri kalanı ise Fransa, Hollan­da ve Belçika’ya ulaştırılacaktır.