Fıkıh âlimi ve muhaddis. İsmi Slileymân bin Dâvûd bin el-Oârûd et-Tayâlısî el-Basrî olup Zübeyr bin Avvâm’m (r a.) çocuklarının azâdlısıdır Annesi Iranhdır. Künyesi, Ebû Dâvûd et-Tayâlisî’dir. 133 (m. 750; de doğmuş olup, 204 (m 819) da vefât etmiştir. Aslen îranlıdır Ebû Dâvûd Tayâlisî; Ebân bin Yezîd el-Utâridî, îbrâhim bin Sa’d, Cerîr bin Hâzîm, Habîb bin Yezîd Harb bin Şeddâd, Hammâdeyn (Hammâd bin Seleme, Hammâd bin Zeyd; Züheyr bin Muhammed, Züheyr ibni Muâviye, Şu’be bin Haccâc, Süfyân-ı Sevrî, Süleymân bin Karm, îbn-i Ebî Zenâd, Ebû Avâne, Muhammed bin Müslim Ebi’l-Veddâh ve pekçok âlimden hadîs-ı şerîf öğrenmiştir. Ahmed bin Hanbel, Ali bin el-Medînî, tshâk bin Mansûr, Haccâc bin Şâir, Zeyd bm Ahzem, Abdullah bin Muhammed elMüsnedî, Amr bin el-Fülâs, Muhammed bin Ebî Bekr el-Mukaddimî, Ebû Mes’ûd er-Râzî, Yûnus bin Habîb el-îsfehânî ve pek çok âlim de Ebû Dâvûd et-Tay âlisi’den hadîs-ı şerîf rivâyet etmişlerdir. Hıfzı çok kuvvetli bir zât olan Ebû Dâvûd etTayâlısî, aynı zamanda hadîs hâfizı idi. Ya’nî yüzbin hadîs-i şerifi ezbere bilirdi. Ebû Ya’lâ el-Halîlî, Muhammed bin îshâk Kahire deTolunl ular zamanında, 876-879 senelerinde vapılmış olan İbni TolUn CâmiVnin mihrabı el-Kısâî’den işittim, O da babasından ışıttı, o da Yûnus ibni Habîb el-îsfehânî’den rivâyet ederek buyurdu kı, Ebû Dâvûd bize geldi ve bize ezberden yüzbin hadîs-ı şerîf yazdırdı. Yetmiş yerde hatâ etti. Basra’ya döndüğü zaman bize mektûb yazıp “Yetmiş yerde hatâ ettim onları düzeltiniz” buyurdu. Bizde onlan düzelttik Yüzbin hadîs-i şerifi ezberden nvâyet eden, yazdıran bir zâtın, yetmiş yerde hatâ etmesi ve bunları da yazdırması elbette normaldir. Daha mühim olanı ise bu yet miş hatâyı yine kendisi tesbit edip, yazanlara bunu bildirmesidir Ba’zı hadîs âlimleri ise bunu kabûl etmeyip hatâlıdır demişlerdir. Ibn-i Mehdî “Ebû Dâvûd, insanların en doğrulanndandır” demiştir Amr bin tbrâhim Ebû Dâvûd’dan nvâyet etti Ebû Dâvûd şöyle buyurdu: “Bin hadîs âliminden hadîs-i şerîf yazdım.” Ebû Dâvûd Tayâlisî hazretleri otuz bin hadîs-ı şerifi hiç duraklamadan peşpeşe okurdu. Okuduğu hadîs-i şerifler hep hıfzından idi. Şu’be bin Haccâc’dan yüzbin hadîs-i şerîf ezberlemişti. Hatib-i Bağdâdî: “Ebû Dâvûd, hâfiz, sika ve çok hadîs-i şerîf rivâyet eden bir zât idi. Bağdâd’a geldi, Şu’be ve Mes’ûdî’den hadîs-i şerîf dinledi (öğrendi/’ buyurdu. Kendisi “tsfehan’a geldiğim zaman bana sorulmadan kırk bin hadîs-i şerîf yazdırdım” buyurmuştur. İmâm-ı Buhârî (r.a.; onun “Mürsel olarak rivâyet ettiği hadîs-i şeriflerin senedleri mevcuttur” buyurarak tevsîk etmiş, doğruluğunu beyân etmiştir. Ebû Dâvûd Tayâlisî, Şu’be, Mensûr, o da Mücâhid’den rivâyet etti. “İbn-i Abbâs (r.a.j bir kimseye ikrâmda bulunmak istediği zaman zemzem ikrâm ederdi.” Ebû Dâvûd Tayâlisî’nin el-Müsned adlı pek kıymetli bir hadîs kitabı vardır Rivâ yete göre ilk te’lif edilen müsned kitabı budur. Müsned, Eshâb-ı kirâmın isimlerim harf sırasına göre ve rivâyet ettiği hadîsleri zikreden veya başka bir tesbit üzere zikrederek her birinden müellife gelinceye kadar çeşitli rivâyet yollarını bir araya toplayarak yazılan hadîs-i şerîf kitabıdır. Ebû Dâvûd Tayâlisî’nin müsnedinde altıyüzden ziyâde Sahâbinin rivâyetleri mevcut olup, 2767 hadîs-i şerîf ihtiva etmektedir. Burada îmâm-ı Buhârî sahihinin üçte biri kadar hadîs-i şerîf vardır. Ebû Dâvûd Tayâlisî buyurdu ki: “Bir âlim, bir kitab yazdığı zaman ona yakışan, maksadın îslâmiyete hizmet olmasıdır. Yoksa insanlar arasında “Ne güzel kitab yazmış” diye övülmesi değil.” Ebû Dâvûd Tayâlisî’nin nvâyetınde Berâ bin Âzib’in (r,a.) haber verdiği hadîs-i şerifte kabir suâli bildirilmektedir Mü’ min olanların bütün bunlara doğru cevap verdiğini haber veren Resûlullah (s.a.v.) hadîsin sonunda “Mil*min olan m eyyit t 0 İslâm âlimleri \nsıklop»k(İf\# EBÛ HAFS-I HADDÂD en-&ifşA8ÜRİ için, kulum doğru söyledi sesi işitilir. K abre Cennetten ya yg ı serilir. Cenfı&t elbiseleri giydirilir. M eyyit için Cennetten bir kapı açılır. K abre Cennet kokuları yayılır. Görebildiği y e rlere kadar yayılır. Güzel yüzlü, güzel elbiseli, güzel kokular saçan birisi gelir. Buna, sen kim sin? Senin o hayırlı yüzün nedir der. Ben senin sâlih am elinim der. Bunu işitince, yâ Rabbi, kıyâm et çabuk kopsa! Yâ R abbi kıyam et çabuk kopsa da, çoluk çocuğuma ve m allanm a kavuş s a m , d er99 buyurdu. Ibn-i Ömer’den rivâyet ediyor: Peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurdu: “Kadınları m escide gelm ekten men ediniz.” Semüre’den rivâyet ettiği hadîs-i şerifte Peygamberimiz (s.a.v.): “Kim özürsüz Cunta nam azını terkederse, bir dinâr tasadduk etsin. Ş a yet bulam azsa, dinarın y a rısın ı tasaddu k e ts in 99 buyurdular. Yine Semüre’den rivâyet ettiği hadîsti şerifte “Allahın la9netiyle birbirinizi, Allahın gazabına uğra ve Cehennemlik o l d iy e r e k la 9n e tle n \e y in iz 99 buyuruldu. Hz. Ali’den rivâyet ettiği hadîs-i şerifte; “Üç kişiden kalem kaldırılır: Belâlıdan (mecnûndan) iyileşinceye kadar, çocuktan akıl bâliğ oluncaya kadar, u y u m a k ta o la n d a n u y a n m c a y a kadar.99 Ebân bin Osmân’m rivâyet ektiği hadîs-i şerifte: “B ir kim se (Bism illâhillezi lâ yedurru m aasm ihî ş e y 9ün fil ardı velâ fissem âi ve hüvessem îul alîm) derse, hiçbirşey ona zarar verm ez.” Ebû Nüheyk Ömer bin Sa’d’dan Peygamberimizin (s.a.v.) şöyle buyurduğunu naklediyor: “K u r9ân-ı kerîm i teganni ile okuyan bizden değildir.99 Ömer bin Sa’d’ın rivâyet ettiği hadîs-i şerifte; “İnsanoğlunun saâdeti üçtür ki, sâliha hanım, iyi binek, geniş mesken. Şekâveti üçtür ki, kötü mesken, kötü binek, kötü hanım .99 Ömer bin Sa’d’m rivâyet ettiği hadîs-i şerifte; “Ben şu müslümdna hayret ederim: Ona bir m usibet geldiğinde sabreder, hayır gelirse Allaha ham deder ve şükreder. M uhakkak bu müslümana h e rşe y d e m ü kâfat v e rilir. H a ttâ ağzına kaldırdığı lokma için dahi.99 Ebû Talha’mn rivâyet ettiği hadîs-i şerifte; “K öpek ve canlı resim bulunan eve m elekler girm ez99 buyuruldu. Ebü’l Melîh el-Hüzelî babasından, o da Peygamber efendimizden rivâyet edivor: “Temiz olm ayarak kılm an namazı ve cimrice verilen sadakayı Allahü tealâ kabûl etm ez.99 “Sizden biri, kendi nefsi için istediğini, müslüman kardeşi için de istem ezse, îm ân etm iş olm az.99 Katâde Peygamberimizin şöyle buyurduğunu işitmiştir: “İnsanoğlu ihtiyarlayınca m ala ve uzun öm re hırsı a rtar.99 Ibn-i Abbâs rivâyet ediyor: Peygamberimiz (s.a.v.) “Cennete baktım , ehlinin çoğu fakirlerdir. Cehenneme baktım, ehlinin çoğu kadınlardır99 buyurdu.
EBÛ BÂVÜD TAVÂUSf
24
Nis