EDİ UYURLAR,
Hıristiyanhk’ta ve İslam’ da ünlü bir dinsel öyküdür. Eshab-ı Kehf (Mağara Arkıadaşları) adıyla da tanınan öykü Hıristiyârihk’ın yeni yayılmaya başladığı dönemde geçer. Hıristiyanlar’a sistemli baskı uyguİamasıylâ tanınan Roma İmparatoru De-ciûs” (İslam kaynaklarında Dekyanus olarak geçer) döneminde (İS 249-251) yedi inanmış genç baskılardan yılarak Anadolu’da Efes (bugün İzmir iline bağh Selçuk ilçesi sınırlan içinde) yakınlanndaki bir mağaraya kapanırlar. Girişini de kapattıkları mağarada uykuya dalan bu gençler ancak II. Theodosius (İslam kaynaklarında Tizusis olarak geçer) döneminde (İS 408-450) uyanırlar. ‘II. Theodosius gençlerin başından geçenleri öğrenince bunu Hıristiyanlık’ın ölümden sonra dirilme inancının doğruluğunun kanıtı sayar. Onlara büyük
saygı gösterir. Yedi gencin başlarından geçenleri ahlattıktan hemen sonra ölmeleri üzerine; II. Theodosius bunlann uyudukları mağaraya gömülmelerini buyurur ve mezarları kutsal sayılı
İslam dininde; de öykü benzer biçirnde anlatılır. K^Mran’ın Kehf Suresi’nde yer aldıği biçimiyle, kaç ki.şi olduklanm yalnız Tann’nın bilebileceği bk grup genç yanlarındaki köpekle birlikte Tann’mn birliğine inanmayan kavim-lerine karşı çıkarak bir mağarada gizlenirler. Güneş yıiına göre 300, Ay. yılına göre 309 yıi uu ıııağaıaûa uyuduktan sonra uyanıp içierin-âen birini geçerliğini yitirmiş bir para ile kente yiyecek almaya gönderirler’ Durumu fark eden halk, bu insanların başlarından geçenleri, öğrenince olayın doğruluğu konusunda ikiye ayrılır. Bir bölümü Tanrı’nm varlığına inanarak mağaranın yanında bir mescit yapmaya karar verir.
Kuran’da Tanrı’nm insanları öldükten sonra diriltebileceğinin kamtı olarak anlatılan bu öykü tefsirlerde daha ayrıntılı biçimde yer alır. Tefsirlerde mağaranın yeri, mağarada gizlenenlerin adları, sayıları, uyku.sırasındaki davranışları, dinleri konusunda farklı bilgiler vardır. Ama çoğunluğun görüşüne göre sayıları yedidir ve adları da Mekselina, Yemliha, Mernuş, Saznuş, Debernuş ve Kefeştatuyyuş’ tur. Köpeklerinin adı da Kıtmir’dir.
Yedi Uyurlar Hıristiyanlık’ta bugün de anı-hr ve adlanna bir yortu düzenlenir. Anadolu’ da da Yedi Uyurlar’ın uyuduğu yer olduğuna inanılan mağaralar vardır. Bunlardan Afşin’ de (Kahramanmaraş’ın; ilçesi) ve Tarsus’ta (İçel’in ilçesi) bulunanlar Eshab-ı Kehf, Efes’ teki ise Yedi Uyurlar adıyla anılır.
