EGZOTİZM

EGZOTİZM i. (fr. exotisme). Yabancı ülkelerin
törelerini ele alan veya görünüşünü
anlatan bir eserin niteliği. || Egzotik şeylere
düşkünlük.
■—  Egzotizm sözü ilk olarak XIX.’
yy. da ve uzakL halkların sanat biçimlerini
vë törelerini anlatmak için kullanılmağa başlandı.’
Ama kavram, Yeni Dünyanın keşfinden
beri biliniyordu. Portekizliler tarafından
Uzakdoğudan getirilmiş eşya o zaman da
pek tutuluyor, bu konulardaki hikâyeler çok
okunuyordu. Yeni bir dünyanın bulunması insanların hayal gücünü genişletmişti, iyi ve
erdemli tabiat teması o zaman ortaya çıktı;
Montaigilé, içinde kötülüğü olmayan
kan. dökücüyü, ön yargılarla doldurulmuş
savaşçıya karşı çıkarıyordu. Fakat Amerika,
macera zevkini uyandırmasına karşılık,’
koleksiyonculara bir şey sağlamıyordu.
Buniı da Doğu, yaptı. Louis XIV Fransa’sında
Hindistan’dan gelen gemilerin değerli
yükleri kapışılıyor, bütün sanat bu değerli
eşyadan ilham alıyordu, Delft, Nevers ve
Rouen, Meissen ve Sèvres’den öne geçerek
çin ve japon porselenlerini, Lyon, Tours ve
Saint-Maur ise bu ülkelerin kadifelerini ve
ipeklilerini taklit ediyordu. Bu arada Gobelins’de
ve Hollanda’da ‘ da lake işleri taklit
ediliyordu. XVIII. yy. çin işi’ni sanatının
başlıca temalarından biri durumuna getirdi.
Böylesine zengin bir konuyu romantizm
de ihmal etmeyecekti. Bernardin de Saint-
Pierre ve Chateaubriand kahramanlarını
Hint okyanusuna Ve Amerika’ya götürdüler.
Delacroix, Dohedencq ve daha sonra da
Fromentin ise Afrika’yı tercih edeceklerdi.
E. de Concourt Ve Louis Gönse için ise,
Japonya edebî bir ilham kaynağından çok
bir inceleme konusuydu. Egzotizm bütün bu
alanlardaki uygulamalarla tükenmemişti:
Melânezya sanatlarında kendine yeni bir alan
buldu. Ardından, animist belgelerden hareketle
yapılan stilistik yorumlar ve özellikle
de kübizm, egzotizmle olan bağlarını ortaya
koydular, (l