EMİR GAZİ

EMİR GAZİ» Danişment beyi (öl. Malatya
1134). Babası Danişment Gazi’nin ölümünden
sonra Danişment beyliğinin başına
geçti. Kardeşlerini etkisiz hale getirerek Anadolu
Selçuklu sultanı Kılıç Arslan 1 ile
dostluk kurdu. Kılıç Arslan Tin Ölümünden
sonra Selçuklu şehzadelerinin taht kavgalarına
karıştı. Damadı sultan Mesud’un
ağabeyi sultan Şehinşah’ı Konya’dan çıka»
rarak Selçuklu tahtını ele geçirmesine yardimcı oldu (1116). 1120’de Malatya sultanı
Tuğrul Arslan ile anlaşarak Erzincan
üzerine yürüdü. Mengücekoğlunu ve müttefiki
Trabzon dukasını yendi. Fakat Mengücekoglu
kendi damadı olduğu için serbest
bırakarak affetti. Bunun üzerine Tuğrul Arslan
ve atabeyi Emir Belek ile arası açıldı.
Belek 1124’te ölünce Sultan Mesud ile beraber
Malatya’yı ele geçirdi. Sonra Harput
kalesi üzerine yürüdü ise de başarı kazanamadı.
Sultan Kılıç Arslan’m, ülkelerini
Danişment beyliğine katması, sultan Mesud’un
kardeşi Ankara-Kastamonu hâkimi
Melik Arab’ı telâşlandırdı. Sultan Mesud’u
cezalandırmak isteyen Melik Arab Konya’ya
yürüdü. Sultan Mesud kaynatasına sığınınca
Emir Gazi 1126’da Konya ovasında
yaptığı savaşta Melik Arab’ı yendi. Kilikya’ya
kaçan Arab ertesi yıl bir akın daha
yaptı ise de yine bozguna uğradı. Emîr
Gazi bu başarılarından sonra Kayseri ve
Ankara kalelerini ele geçirdi. Melik Arab’ın
üçüncü saldırısını da bertaraf etti. Fırat
kıyılarından Sakarya nehrine kadar uzanan
Selçuklu topraklarını idaresine aldı ve
Anadolu’nun gerçek hâkimi oldu. Kuzey
Anadolu ve Karadeniz kıyılarını ele geçirmek
üzere harekete geçti. 1120’de Kilikya’daki
ermeni prensi Toros’un ölüm haberi
üzerine fetihlerini bu ülkeye yöneltti. Antıkya
prensi Bohemond Il’yi Anazarba’-
da yenilgiye uğrattı. Böylece birçok kaleyi
kolayca zaptetti. Kardeşi fsaac’m
Emîr Gazi’ye sığınması ve onu Bizans’a
karşı kışkırtması üzerine imparator ioannes
Komnenos Kastamonu üzerine yürüdü.
Çankırı ve Amasya’yı da eline geçirdi.
İmparatorun 1133’te İstanbul’a dönmesi üzerine
Emîr Gazi elinden çıkan toprakları
yine aldı. Bu başarısı ile bütün türk ve
İslâm dünyasının ve halife El-Müsterşid’in
takdirini kazandı. Sultan Sencer’in gönderdiği
dört siyah bayrak ve hükümdarlık alâmeti
olan tabii, altın kolye ve altın değneği
aldı. Kullandığı melik unvanı da Sultan
Sencer tarafından tasdik edildi. Fakat halife
ve sultanın gönderdiği elçilerle görüşemeden
öldü. Malatya’daki Melik Gazi türbesine
gömüldü. Anadolu’da tam bir otorite
kuran ve babasından kalan Danişment
beyliğini 2-3 kat genişleten Emîr Gazi’nin
ünü bütün türk boyları arasında yayıldı.
Babası ve oğlu Melik Mehmed ile beraber
hatırası bugüne kadar saygı ile anıldı.